IMGi35 (2)

160 Rozdział 4

-    specjalizowane komponenty do wspomagania nauczania niepełnosprawnych,

-    narzędzia do opracowywania interaktywnych, multimedialnych modułów materiałów szkoleniowych dla bibliotek cyfrowych,

-    metody kontroli dostępu, zarządzania uprawnieniami, rozliczeń,

-    mechanizmy oceny wiedzy i egzaminowania,

-    narzędzia do koordynacji i organizacji procesu kształcenia.

4.7. Koncepcja zdalnego nauczania w Uniwersytecie Śląskim

W województwie śląskim powstało konsorcjum złożone z pięciu państwowych uczelni wyższych: Uniwersytetu Śląskiego, Politechniki Śląskiej, Akademii Ekonomicznej, Akademii Wychowania Fizycznego oraz Akademii Sztuk Pięknych, które złożyło w 2001 roku projekt celowy w KBN na opracowanie i wdrożenie testowego systemu zdalnej edukacji w zakresie szkolnictwa wyższego w województwie śląskim. Celem projektu jest poszerzenie oferty edukacyjnej dla absolwentów szkół średnich oraz osób czynnych zawodowo w śląskiej aglomeracji. W ramach projektu opracowano metodologię badań i analiz proponowanych rozwiązań i konstrukcji narzędzi oraz ich wdrożeń, metodykę systemu kształcenia nauczycieli i studentów z wykorzystaniem Internetu, które mogłyby zostać wykorzystane jako rozwiązania modelowe i zostać zaakceptowane w innych regionach kraju. Zakładami wdrażającymi są Urząd Wojewódzki oraz Urząd Marszałka Wojewódzkiego Sejmiku Samorządowego.

Projekt będzie zrealizowany w czterech rocznych etapach, które w przypadku Uniwersytetu Śląskiego przedstawiają się następująco:

1.    Wprowadzenie Internetu w Uniwersytecie Śląskim. Przeprowadzenie testowych wykładów dla studentów studiów stacjonarnych i doktorantów z przedmiotów obowiązujących na każdym uniwersyteckim kierunku kształcenia metodą wi-deokonferencji, np. z podstaw informatyki i/lub filozofii, metodologii nauk; wykładów z pedagogiki i psychologii dla studentów starających się o uprawnienia pedagogiczne; wykładów uznanych za fakultatywne na kierunkach humanistycznych np. z historii sztuki, zarządzania organizacją czy wybranych problemów tworzącego się społeczeństwa informacyjnego. Wprowadzenie komputerowego wspomagania kształcenia na studiach dziennych. Umożliwienie studentom w campusie i w akademikach dostępu do portalu edukacyjnego i Internetu.

2.    Testowe prowadzenie w systemie nauczania zdalnego wybranej formy studiów na wybranym kierunku studiów w trybie online i offline. Konstrukcja centralnego portalu edukacyjnego w Centrum Technik Informatycznych.

3.    Powołanie minimum jednego kierunku studiów (odpłatnie) realizowanego w trybie zdalnego kształcenia. Prowadzenie wybranych studiów podyplomowych i zaocznych w sposób zdalny. Konstrukcja wirtualnego dziekanatu i biblioteki cyfrowej. Udostępnienie słuchaczom (którzy otrzymali prawo dostępu) asynchronicznych form porozumiewania się: e-mail/list server, telnet, Usenet newsgroups lub WWW Chat.

4. Prowadzenie międzywydziałowych studiów MISH i MISMAT, studiów doktoranckich dziennych i zaocznych w systemie zdalnego kształcenia oraz interdyscyplinarnych wykładów dla studentów wszystkich śląskich uczelni.

W uruchomieniu na Śląsku systemu zdalnej edukacji w zakresie kształcenia na poziomic wyższym pokłada się nadzieję na:

-    umożliwienie młodzieży zamieszkującej region powszechniejszego dostępu do edukacji wyższej, a osobom czynnym zawodowo do dokształcania i ustawicznego doskonalenia przy znacznym obniżeniu jego kosztów,

-    umożliwienie szybkiego dostosowania się uczelni do zróżnicowanych zapotrzebowań edukacyjnych oraz stopniowego wprowadzania elastycznego systemu studiów,

-    pogłębienie integracji środowiska akademickiego w skali województwa,

-    rozwiązanie konkretnych problemów edukacyjnych tworzącego się społeczeństwa informacyjnego.

Planowane przez śląskie uczelnie wyższe przedsięwzięcie naukowo-edukacyj-no-społeczne jest niezwykle trudne do zrealizowania, ale jednocześnie stanowi wyzwanie cywilizacyjne dla współczesnych uczelni i musi być podjęte, aby można było kształtować globalny wymiar edukacji. Jednak jeszcze dziś kształcenie na odległość nie jest alternatywą dla bezpośredniego kształcenia synchronicznego, lecz stanowi jego istotne wzbogacenie i uzupełnienie. Jest znakomitym sposobem realizacji celów i zadań edukacyjnych, dla których formy tradycyjne są niedostępne, niedogodne lub zbyt kosztowne. Dlatego kształcenie dystansowe w Polsce nie stanowi odrębnego systemu lub nawet podsystemu edukacyjnego. Lecz jest niezwykle atrakcyjną propozycj ą skierowaną w przyszłość, jakkolwiek wymaga konkretnych rozwiązań metodologicznych, organizacyjnych i prawnych.

W 2002 roku polskie uniwersytety porozumiały się i utworzyły Uniwersyteckie Centrum Informatyczne (UCI), którego głównym organem kolegialnym są prorektorzy ds. nauki. Centrum zajmuje się podejmowaniem przez uniwersytety wspólnych przedsięwzięć związanych z wykorzystaniem technologii informa-cyjno-komunikacyjnych w rozwiązywaniu zagadnień organizacyjnych, dydaktycznych i naukowych uczelni oraz wprowadzaniem wybranych standardów. W ten sposób uniwersytety wprowadzają stopniowo Uniwersytecki System Obsługi Studentów (USOS), będący wirtualnym dziekanatem, zajmują się analizą przydatności Systemu Elektronicznej Karty Studenckiej (SEKS), będącym poszerzeniem możliwości dotychczasowej legitymacji studenckiej, a ostatnio UCI podjęło problem wprowadzenia systemu kształcenia dystansowego. Ta ostatnia inicjatywa oznacza, że polskie uniwersytety doceniły wagę wykorzystania nowych technologii w procesie kształcenia na odległość na poziomie wyższym. Dlatego można w konkluzji stwierdzić, że zagadnienia przedstawione w książce są aktualne, ważne z punktu widzenia poznawczego oraz pragmatycznego.