IMGr85

'Iftdwlęjfi K

'Iftdwlęjfi K

ptrys/łc doświadczeni?    -

&H poczucia winy i powsta tliliśmy coś /lego, ale że a

m?yna nas prześladować strach pr7.cd karą'. Poszukując upragnion utgi. popadamy w uzależnienie. Obiekt uzależnienia jest tu wJ2 spraw ą w tórną. Ważne jest samo doświadczenie ulgi, które możemyI osiągnąć na trzy podstawowe sposoby, poprzez: relaksację, ekscytację] i fantazjowanie. Strach powoduje nasilenie potrzeby sprawowania szczególnej kontroli nad własnym życiem. Dążenie do uzyskania kontroli I nad stanem swoich uczuć, mającej złagodzić cierpienia i wywołać poczucie przyjemności. Paradoksalnie prowadzi to do nałogów i utraty kontroli nad sobą.

Pamiętajmy jednak, że w przypadku dziecka, któremu rodzice, często w najlepszej wierze, za oszczędzone pieniądze, kupują komputer i najnowsze gry, nic ma na ogół mowy o odrzuceniu. To dopiero sposób, w jaki ono korzysta z komputera i na jaki zezwalają rodzice, możej spowodować wystąpienie objawów identycznych z tymi, które towarzyszą faktycznemu odrzuceniu. Wykorzystywanie telewizji w charakterze elektronicznej niańki, również nie musi być spowodowane odrzuceniem, ale może prowadzić do takiego emocjonalnego oddalenia rodziców i dzieci, że w efekcie da objawy podobne do odrzucenia.

Analiza problemu uzależnień od mediów i problemu kształtowania osobowości uzależnionej za pośrednictwem mediów sprowadza się do poszukiwania odpowiedzi na pytanie o to, czy i w jakim stopniu sposoby korzystania z mediów przyczyniają się: po pierwsze, do osłabiania racjonalnie uzasadnionej wiary we własne możliwości, po drugie, upośledzenia umiejętności wchodzenia w satysfakcjonujące

relacje społeczne. Odpowiedź pozytywna na pytanie „czy” powinna stać się sygnałem, iż istnieje niebezpieczeństwo uzależnienia

5* L. Jampolsky. Łeęs»nfe...op. cit.

2. Media jako czynnik kształtowania osobowości uzależnionej

^giem jj Mellibrudy, mówiącego o „nałogowej osobowości naszych czasów”, odpowiedzialność mediów za ten stan rzeczy sprowadza się jo promowania specyficznego systemu przekonań:

-    powinienem się stale doskonalić, robić wszystko najlepiej,

_ powinienem być zdolnym do kontrolowania nie tylko siebie; ale różnych sytuacji, ludzi, rzeczy, które mogą być dla mnie ważne,

-    powinienem zawsze dostawać to, czego chcę, w przeciwnym razie coś jest nie w porządku,

-    moje życie powinno przebiegać bez cierpienia i bez nadmiernego wysiłku⁸.

Jest to system wewnętrznie niespójny - nie da się robić wszystkiego najlepiej bez nadmiernego wysiłku - i nierealny w realizacji W pogoni za sukcesem człowiek ukierunkowujący swoje życie, próbuje kontrolować nie tylko widoczne efekty swoich działań, takie jak pozycja zawodowa, zarobki, własny wygląd, ale chce także zapanować nad światem swoich emocji, uczuć, przeżyć. Jest przekonany, że musi być samowystarczalny. Ponadto musi być bezwzględnie szczęśliwy, bo nie tylko na to zasługuje; bycie szczęśliwym to jego obowiązek. Szczęście natomiast pojmowane jest jako poczucie dobrostanu rozumianego jako intensywne doświadczanie przyjemnych uczuć. Ponieważ poczucie dobrostanu nie pojawia się automatycznie zaczyna się sięganie do sztucznych sposobów. Współczesne „narzędzia szczęścia” to zażywanie psychoaktywnych substancji chemicznych oraz nadmierna eksploatacja pewnych zachowań. Kiedy uporczywe dążenie do poszukiwania szczęścia, coraz częściej utożsamiane z dążeniem do przyjemności, zaczyna dominować w życiu jednostki, wtedy przyjemność zmienia się w rozpaczliwe i przymusowe próby łagodzenia cieipienia. Wzmaga się pragnienie uwolnienia od realiów żyda i własnej

t t MfllihniHa Natnonwa ... OB. cit.