IMGr87

Jadw/f/fl Kwiek

innym poziomie niż dorośli. Nie do końca odróżniają fantazję rzeczywistości, są skłonne raczej dosłownie interpretować wszyli to, co widzą na ekranie. Toteż telewizja odgrywa w ich życiu potrójną mię sprzętowcy. nauczyciela i towarzysza. Bywa, że z bardzo negatyw-nym skutkiem.

Dlatego w Stanach Zjednoczonych, podczas wizyty z dzieckiem u pediatry, rodzice pytani są o kontakty dziecka z mediami audio-wizualnymi. Amerykańska Akademia Pediatryczna oraz Amerykańskie Stowarzyszenie Medyczne w sposób jednoznaczny wiążą takie problemy, jak nadaktywność dziecka, apatia, kłopoty ze wzrokiem, koszmary senne, samouszkodzenia cielesne w wyniku jakiegoś gwałtownego działania, z nadmiernym oglądaniem telewizji i grami komputerowymi".

Cytowani wyżej autorzy określają niebezpieczeństwa płynące / nadmiernego korzystania z telewizji mianem „subtelnych”, Co więcej jako motto swojej książki przytaczają słowa U. Bronfenbrennera mówiące, że głównym zagrożeniem stwarzanym przez telewizję nie zachowania, które kształtuje, lecz zachowania, od których powstrzymuje¹². Wskazują, iż podobnie jak w uzależnieniu odjedzenia, negatywne konsekwencje nałogu telewizyjnego ujawniają się po czasie. Zdaniem Neila Postmana medium telewizyjne zaczyna być zrozumiałe dla dziecka mniej więcej w trzydziestym szóstym miesiącu życia. I od tego właśnie czasu, dziecko może, co nie oznacza, że musi, podlegać jej destrukcyjnym wpływom¹ \ Niemowlęta pozornie nie zwracają uwagi na telewizję. Kiedy jednak zaczynają mówić, pojawiają się pierwsze zakłócenia. Bowiem umysł dziecka stara się naśladować dźwięki, które przeważały w jego środowisku akustycznym w okresie niewerbalnym. Dzieci.,telewizyjne” bardzo często wcześnie znają litery i liczby co

" J. Anderson, R. Wilkins, Żegnaj telewizorku. Jak nauczyć swoją rodzinę rozsądnie korzystać : teiewisom. gier komputerowych i Internetu. Wyd. Adanumtan, Warszawa 2000 '* Tamże.

** N. Pntman. TV's Disastrous Impact on Children. U.S. News & World Re n 1981, s. 43-46.    ^6P° ’

^poijąja czujność ich opiekunów. Kiedy jednak zaczyna się zapisywanie ^ych słów, łączenie myśli w logiczne ciągi, podejmowanie prób myślenia twórczego i ekspansywnego, zaczynają się trudności. Trudności uwarunkowane częściowo tym, że uczyły się dotąd niemal wyłącznie obrazów i słów wypowiadanych przez innych. Częściowo tym, źs nie miały szansy na podjęcie wysiłku związanego z przyswajaniem procesu tworzenia własnych myśli, łączenia ich w większe całości i przenoszenia na papier. Z czasem skutki tych zakłóceń sąjesztóśl bardziej widoczne. Wielu młodych ludzi nie potrafi się wysłowić, a zabierając głos, naśladują wzorce intonacyjne pochodzące od ulubionych postaci filmowych i telewizyjnych. Zatem poczucie pewności siebie młodego człowieka będzie maleć wraz z wychodzeniem poza obszar środowiska tego medium. Wzrastać zaś będzie zapotrzebowanie na sposoby rozładowania doświadczanego napięcia i dyskomfortu. Upośledzenie kompetencji społecznych utrudnia szukanie pomocy, toteż w okresie dorastania telewizja staje się już „niezbędna”.

J. Anderson przytacza argumenty nastolatków na rzecz nieodzowności telewizji: „Łatwiej się rozmawia, kiedy telewizor jest włączony”, „Cisza zmusza nas do dzielenia myśli i uczuć z innymi. Coś strasznego”, „Lubię mieć stale włączony telewizor. To chroni mnie od kłopotliwej ciszy. Rzadko jadamy razem obiad, ale jeśli już to robimy, grający telewizor bardzo nam pomaga”, „Telewizja stała się częścią mojego życia. Towarzyszy mi wszędzie. Używam jej świadomie. Kropka”, „To nie są tylko dźwięki w tle. Telewizja mus i być na pierwszym planie”¹.

Jako następny pojawia się, najczęściej, w życiu dziecka komputer a wraz z nim gry komputerowe i internet Jeżeli zostanie on udostępniony dziecku zbyt wcześnie może upośledzić jego zdolność do: rozwijania umiejętności do samokierowania niezbędnej do wychodzenia z uzależ-

1

J. Anderson, R. Wiiidns, Żegnaj tełewizorku. Jak nauczyć swoją rodzinę rozsądnie korzystać z telewizora, gier komputerowych i Internetu, Wyd. Adamantan, Warszawa 2000, i. 62.