IMGw00

I i rewalidacyjnej. Diagnoza psychologiczna ma charakter dy. ly I jest traktowana rozwojowo, stąd powinna być sukcesywnie ponawiana.

Pedagog dokonując diagnozy wychowawczej interesuje się głównie Cym, jaki wychowanek jest w aspekcie tego, jaki wychowanek być może I być powinien. Innymi słowy, diagnoza pedagogiczna to rozpoznanie aktualnego stanu rzeczy, którym jest podmiot wychowania, ze względu na stan rzeczy postulowany (cel wychowawczy),i nie chcia'ny, 1 uwzględnieniem warunków i sposobów jego osiągnięcia*.

Surdopedagogika zajmując się m. in. ustalaniem zasad i reguł postępowania rewalidacyjnego w odniesieniu do osób z uszkodzonym słuchem jednoczy rezultaty postępowania diagnostycznego wszystkich dyscyplin surdołogicznych ze względu na cel naczelny surdorewalidacji, którym jest wszechstronny rozwój osobowości — osobowości rozwijającej się i zdolnej do samorozwoju przede wszystkim za pośrednictwem języka HI mowy! Osoby niesłyszące nie zawsze jednak w dostatecznym stopniu posługują się językiem w postaci mowy i pisma. Często równie ważną, a nawet ważniejszą rolę poza nauką szkolną odgrywa w ich życiu język migowy. (Diagnoza surdopedagogiczna powinna zatem umożliwiać ustalenie nie tylko liczby znaków dźwiękowych (mowa i pismo), ale i nie-dżwiękowych (język migowy — mowa migowa i język migany) oraz operatywne posługiwanie się nimi w praktyce przez niesłyszącego w aspekcie rozwoju jego dyspozycji kierunkowych i instrumentalnych. Diagnostę surdopedagoga będzie zatem interesować co i jak zostało usprawnione, jak przebiega proces kompensacji oraz co jeszcze wymaga korekty bądź też jak zostało skorygowane w procesie rewalidacji, czyli specjalnego nauczania i wychowaniaJ

Diagnoza surdorewalidacyjna obejmuje więc rozpoznanie, ocenę skutków i w zależności od rozbieżności zachodzących między stanem rzeczy istniejącym w praktyce a postulowanym (program wychowaw-'-czy) — proponowanie dokonywania zmian w procesie nauczania — uczenia się i wychowania — samowychowania. Będzie ona dotyczyć nie tylko tego, co niesłyszący wie oraz jakie są jego przekonania moralne, ale także tego, jak nabywaną wiedzą się posługuje (wiedzą przedmiotową i posługiwanie się mową i pismem) i jak jego wiedza o tym, co godziwe i jego przekonania moralne manifestują się w życiu. Diagnoza surdorewalidacyjna jest diagnozą dynamiczną, czyli określa nie tylko to, jaka osoba niesłysząca w danym przedziale czasu jest, ale jaką się staje w wyniku swej aktywności poznawczej, emocjonalnej, moralno-społecz-nej i fizycznej. Aby ocena postępów ucznia była pełna, ważne jest nie

R B. Hoffmann, Rewalidacja nieslytzących..., jw., s. 107.

tylko rozpoznanie i określenie tego, jak uczeń się uczy i uczył, ale także tego, jak jest kształcony I wy chow fatny. wstępna, czyli opis, ocena i konkluzja w pedagogice jest niani jąca, musi ją uzupełniać tłumaczenie, postulowanie i stawiał* Ocena kontekstów rozwojowych, genetycznych wymaga żliwie wszystkich przyczyn, które składają się na powodaeśłś brak w pracy poznawczej ucznia i wychowawcn>-dydalKtylll9N| cielą.

6;

¹ Patrz A. Podgórecki, Charakterystyka nouJc prakiyczKycfc, Warsa* także S. Ziemski, Problemy dobrej diagnozy, Warszawa 1973.