IMG�70 (3)

(preparaty bezpośrednie, wykonywane i badane natychmiast po pobraniu, rozmazy utrwalone i barwione, preparaty odbitkowe, histologiczne,

wycinki nieutrwalane, poddawane trawieniu i kompresji);

—    ślina

(metody bezpośrednie -preparaty mikroskopowe, bezpośrednio uwidaczniające poruszające się pasożyty,

preparaty utrwalone barwione, metody hodowli na podłożach);

—    treść dwunaatnicy i ńóŁó

pobrane za pomocą zgłębnika, w czasie endoskopii oraz za pomocą enterotestu

(metody bezpośrednie - preparaty świeże;

zagęszczanie aspiratu jest przydatne w zakresie ograniczonym);

—    popłuczyny oskrzelikowo- pęcherzykowe

(bronchoaiveolar lavage - BAL)

(metody bezpośrednie,

zagęszczanie przez wirowanie, badanie rozmazów wykonanych z osadu, utrwalonych i barwionych metodą Gomori- Grocott);

wymazy (zeskrobiny) błony śluzowej jamy ustnej , pr zyzębla, kieszonek dziąsłowych

(preparaty mikroskopowe bezpośrednio uwidaczniające poruszające się pasożyty, preparaty utrwalone barwione, metody zagęszczające, metody hodowli na podłożach );

-    wydzieliny (treść) ; szyjki macicy i. pochwy, obwici, moczowej, napletka, gruczołu krokowego

oraz nasienia

(preparaty bezpośrednie, ujawniające ruszające się pasożyty,

preparaty trwałe barwione,

metody hodowli na podłożach sztucznych,

metody serologiczne,

metody biologii molekularnej);

-    skóra-" aspiraty z owrzodzeń, ścinki naskórka, zeskrobiny

(bezpośrednie wykrywanie pasożytów zewnętrznych widocznych makroskopowo, mikroskopowe preparaty bezpośrednie, preparaty z aspiratu utrwalone i barwione, metody izolowania szczepów - posiewy na podłoża hodowlane oraz inokulacja zwierząt doświadczalnych, metody immunoenzymatyczne).

Podczas badania każdego z wymienionych rodzajów materiału, w którym spodziewamy się obecności pasożytów, mogą wystąpić trudności diagnostyczne.

Mogą one wynikać z nierównomiemości występowania w badanym materiale pasożytów, związanej z przebiegiem cyklu rozwojowego lub fazy inwazji.

Szczególnie w fazie przewlekłej różnych inwazji wykrywa się mniej pasożytów. Często też stadia dyspersyjne, takie jak cysty czy jaja - uwalniane są przez pasożyty nieregularnie, co może doprowadzić do fałszywie negatywnych wyników badania diagnostycznego.

Przestrzeganie pewnych zasad postępowania pozwoli ominąć te trudności.

Należy dążyć do:

1)    zagęszczenia pasożytów w badanym materiale -przez zastosowanie, w zależności od rodzaju materiału: sączenia przez filtry membranowe (krew), sedymentacji czy flotacji (kał);

pozwala to na wykrycie różnych form pasożytów, nawet, gdy są one uwalniane nierównomiernie oraz, gdy mamy do czynienia z inwazją przewlekłą;

2)    lepszego uwidocznienia pasożytów -

przez stosowanie specjalnych technik mikroskopowych - np.: podbarwianie przyżyciowe względnie barwienie;

3)    uwidocznienia specyficznych detali morfologii pasożytów - poprzez barwienie różnicowe;

umożliwia ono gatunkową diagnostykę różnicową, co ma szczególne znaczenie przy zarażeniu pasożytami bardzo podobnymi morfologicznie, ale różniącymi się pod względem patogeniczności - a co się z tym wiąże - rokowania dla pacjenta.

Metody i techniki stosowane w badaniu wybranych materiałów

W wielu inwazjach pasożytniczych stadia dyspersyjne, będące w przypadku wielu gatunków również formami inwazyjnymi, występują w układzie pokarmowym człowieka (cysty pierwotniaków, jaja oraz larwy nicieni, jaja i