kscan
83

a)    Związki kompleksowe z liofilowymi ligandami organicznymi. Na przykład elektroda czuła na Ca²⁺ zawiera kompleks jonów wapniowych z diestrem kwasu fosforowego:

ę₂H₅

C₅H_n-CH-CK_p/0_ęą

C₅H_n—CH— CK    2

C₂H₅

b)    Kompleksy kationów metali z ligandami typu obojętnych nośników jonów (ang. neutral ion-carriers). Do nośników takich należą naturalne (np. walinomycyna) i syntetyczne związki makrocykliczne. Z wielu elektrod tego typu szczególne znaczenie mają elektrody czułe na kation K⁺.

Dwa kolejne przykłady dotyczą kompleksów par jonowych.

c)    Kompleksy chelatów metali z anionami typu [ML_łł]²⁺ • X^2-. Przykładem jest elektroda czuła na azotany, w której substancją czynną jest chelat Ni²⁺ z o-fenantroliną tworzący kompleks z azotanami o wzorze:

[Ni(o-fen)₃]² + -(NOJ )₂

d)    Kompleksy par jonowych A^z+B^z_, gdzie A^z_ — liofilowy anion, B^z+ — organiczna zasada.

W przypadku elektrod czułych na kationy organiczne są stosowane duże aniony, np. tetrafenyloboranowy (Ph₄B~) lub dodecylosiarczanowy (C12H25SO4). Natomiast w przypadku elektrod czułych na aniony (np. Cl^-) kationem są czwartorzędowe sole amoniowe o długim łańcuchu, np. Aligat 336 (kation metylotrikapryloamoniowy). Wspólną cechą wszystkich czterech typów substancji elektrodowo czynnych jest ich dobra rozpuszczalność w rozpuszczalnikach organicznych nie mieszających się z wodą.

Elektrody jonoselektywne z podwójnymi membranami

W tej grupie elektrod można wyróżnić

•    elektrody czułe na gazy,

•    elektrody enzymatyczne.

analizowanego gazu z wodą. A zatem:
nh3 + h2o«*>oh~ + NH4	(10.29)
so2 + h2o<^h^+ + hsoj	(10.30)
C02 + H20oH^+ +HCOJ	(10.31)

Elektrody czułe na gazy opracowano dla NH₃, C0₂, S0₂, a także H₂S, NO i N0₂. Wspólną cechą tych elektrod jest to, że są czułe na produkty reakcji

W wyniku reakcji gazowego NH₃ z wodą powstają jony OH , a w wyniku reakcji C0₂ i S0₂ z wodą jony H ⁺ , a zatem jony, na których obecność reaguje

191