Kucie3

162 III. OBRÓBKA PLASTYCZNA

gładzonego pręta. Intensywność wydłużenia zależy od kształtu kowadeł i jest ono największe przy kowadłach o kształtach zbliżonych do przekroju przekuwanego pręta. Przy użyciu wspomnianych kowadeł zachodzi najmniejsze poszerzenie.

Na rys. 111,19 pokazano kolejność uderzeń przy wydłużaniu. Energię uderzenia młota oblicza się z wzoru

F, = F„ }/ F₀ kGm

gdzie: F₀ — powierzchnia przekroju poprzecznego pręta wyjściowego, cm*.

a)    b)

Ryś. 111,19. Kolejność uderzeń przy wydłużaniu: a) obracanie materiału ruchem wahadłowym, b) obraca*

nie materiału w jedną stronę

Natomiast przy wyborze nacisku prasy hydraulicznej do wydłużenia korzysta się ze wzoru emiprycznego

P = (0,06 H-0,08) (D-f-60)* tys. kG

gdzie D — średnica materiału przekuwanego, cm.

Poszerzaniem nazywa się taki sposób kucia, przy którym przemieszczanie się metalu na szerokości jest większe niż w kierunku długości. Poszerzanie materiału dokonuje się na szerokich kowadłach, albo przy zastosowaniu odsadzek. Efekt poszerzania można uzyskać przy kuciu na kowadłach wzdłuż dłuższego boku (rys. 111,20).

Odsądzanie polega na zmniejszaniu przekroju pręta w jednym kierunku od ustalonego miejsca. Zabieg ten wykonuje się przez nacięcie materiału na żądaną głębokość i wydłużenie naciętej części pręta. Odsądzenie może być jedno- dwu- lub czterostronne (rys. 111,21).

Wydłużenie na trzpieniu (rys. 111,22) stosuje się przy kuciu odkuwek drążonych (tuleje, rury itp.) Następuje ono kosztem zmniejszenia się średnicy zewnętrznej odkuwki. Stosuje się kowadło dolne w kształcie litery V, górne natomiast płaskie.

Rozkuwanie pierścienia na trzpieniu (rys. 111,23) polega na zwiększeniu średnicy pierścienia otrzymanego za pomocą przebijania, przez zmniejszenie grubości ścianki.

3) Przebijanie i wgłębianie

Przebijaniem nazywa się operację kuźniczą, za pomocą której wykonuje się otwory w odkuwce. Rys. 111,24 przedstawia przebieg przebijania jednostronnego, stosowanego przy krążkach o grubości mniejszej od połowy średnicy otworu. Operacja ta zwana jest również wycinaniem, lub dziurowaniem. Przy krążkach o wysokości h = (0,5-H 2) d; (id — średnica otworu) — stosuje się przebijanie z wgłębieniem. Na rys. 111,25 pokazano taki sposób przebijania (jednostronnego, dwustopniowego).

Przebijanie dwustronne przebijakami pełnymi stosuje się do wykonania otworu o średnicy do 400 -r 450 mm (rys. 111,26). Celem wykonania otworu przebijak ustawia się zwężoną częścią na materiale. W zależności od potrzeby można stosować nastawki, celem przedłużenia przebijaka. Denko, którego grubość przyjmuje się w granicach 0,15 : 0,20 wysokości mąteriału, wybija się przebijakiem po obróceniu odkuwki.

Przebijanie wydrążonym przebijakiem (rys. 111,27) stosuje się do wykonywania w spę-czonych wlewkach otworów o średnicy powyżej 400 — 500 mm. Przy zastosowaniu przebijaka i nadstawek wykonuje się otwór we wlewku na głębokość 2/3 wysokości wlewka.

Rys. 111,22. Wydłużanie na trzpieniu: 1 — górne kowadło, 2 — dolne kowadło, 3 — odkuwka, 4 — trzpień

Rys. 111,20. Kierunek kucia przy wydłużaniu, gładzeniu i poszerzaniu

i)

£

6iw

Rys. 111,21. Przykłady odsądzania kęsa: a) odsądzanie jednostronne, b) odsądzanie dwustronne, c) odsądzanie czterostronne

Rys. 111,24. Przebieg wycinania otworu: a) przed przebiciem, b) po przebiciu: 1 - przebijak, 2 — odkuwka, 3 — pierścień, 4 — podkładka, 5 — kowadło

Rys. 111,23. Rozszerzanie pierścieni na trzpieniu