kupisiewicz dydaktyka ogólna8

98 Dydaktyka ogólna

Kupisiewicz Cz. Paradygmaty i wizje reform oświatowych, Wyd. 2. Warszawa 1994. Wyd. „Żak".'

Iziaming to Succeed. A Radical Look at Education Today and a Strategy for the Futwe. Report of the Paul Hamlyn Foundation. London 1993, Heinemann.

Matulka Z. Programowanie nauki o języku. Z badań nad modernizacją metod nauczania. Warszawa 1974, PWN.

Nawroezyński B. Zasady nauczania. Wyd. 3. Wrocław - Warszawa - Kraków 1961, Ossolineum.

Nlemicrko B. Cele kształcenia. W: Kruszewski K. (red.) Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela. Warszawa 1991, PWN.

Okoń W. Podstawy wykształcenia ogólnego. Wyd. 4. Warszawa 1987, WS1P.

Ravitch D. The Schools We Desenie. Reflections on the Educational Crises of Om Time. New York 1985, Basic Books, inc., Publishers.

Robinson S.B. Bildungsreform ais Reoision des Curriculum. Darmstadt 1971.

Scheuerl H. Die exemplarische Lehre. Sinn und Grenzen eines didaktischen Prin-zips. Tiibingen 1958, Max Niemeycr Verlag.

Sośnicki K. Aby programy były współczesne i życiowe. „Nowa Szkoła” 1961, nr 4.

Suchodolski B. Nowoczesna treść i organizacja wykształcenia ogólnego. „Nowa Szkoła” 1958, nr 4.

Suchodolski B. Szkoła podstawowa w społeczeństwie socjalistycznym. Wrocław -Warszawa - Kr altów 1963, Ossolineum.

Suchodolski B. Model wykształconego Polaka. Program studiów nad powszechnym Icsztalceniem ogólnym w perspektywie. „Nauka Polska” 1977, nr 1.

Suchodolski B., Wojnar I. Kierunki i treści ogólnego kształcenia człowieka. Warszawa - Kr Lików 1990, PWN.

Szczepański J. Refleksje nad oświatą. Warszawa 1971, PWN.

SzewczukW. (red.) Słownik psychologiczny. Warszawa 1979, Wiedza Powszechna.

ROZDZIAŁ VII

ISTOTA PROCESU KSZTAŁCENIA

Mówiliśmy już, że uczenie się może przebiegać w postaci zarówno pojedynczych aktów - okazjonalnych lub zamierzonych - jak i ich zbioru, tzn. świadomie wywoływanego procesu. To samo dotyczy nauczania, które, jak pamiętamy, polega na kierowaniu bądź pojedynczymi aktami, bądź procesem uczenia się. Podobnie jest, gdy wchodzą w grę ściśle ze sobą powiązane czynności nauczania - uczenia się. Mogą one wówczas występować jako odrębne dwuczłonowe akty, niepowiązane z innymi aktami nauczania - uczenia się, albo też tworzyć łańcuchy warunkujących się wzajemnie czynności, przybierając postać procesu nauczania - uczenia się. Wynika stąd, że proces ten obejmuje wiele podporządkowanych wspólnemu celowi par aktów nauczania - uczenia się (czynność nauczyciela - czynność ucznia), a nawet ich zbiorów (czynności nauczyciela -czynności uczniów). Są to na ogół takie czynności, jak - po stronie uczniów - słuchanie opowiadań czy wykładów, lektura podręczników, obserwowanie różnorakich rzeczy i zjawisk, sporządzanie notatek, odpowiadanie na pytania, rozwiązywanie zadań, wykonywanie ćwiczeń, eksperymentowanie, formułowanie i rozwiązywanie problemów itp., a po stronie nauczyciela - wykład, opowiadanie, odpytywanie, demonstrowanie, kontrolowanie, ocenianie, formułowanie i stawianie zadań, wyjaśnianie itd.

Tak rozumiany proces nauczania - uczenia się charakteryzuje się tym, że:

•    składa się z mniej lub bardziej obszernych zbiorów czynności (aktów') nauczania - uczenia się;

•    uczenie się jest ściśle sprzężone z nauczaniem, co powoduje, że czynności uczenia się, inspirowane i oceniane przez nauczyciela, równocześnie same modyfikują jego postępowanie;

•    w przeciwieństwie do jednorazowych aktów proces nauczania - uczenia się jest systematyczny, zamierzony i długotrwały;