Kwas zas1263

Rozdział 35

Układy buforowe ustroju

UKŁADY BUFOROWE. Bufor to roztwór zawierający słaby kwas i sprzężoną zasadę. Buforowanie umożliwia wyeliminowanie dużych wahali [H*J.

z nim

Ą,| Typy układów buforowych ustroju 1. Układy buforowe krwi (tab. 35-1)

a.    Należy zauważyć, że bufory krwi to nie tylko bufory osocza. Takie bufory, jak hemoglobina, HC0₃“ oraz fosforany są obecne także w krwinkach czerwonych i funkcjonują jako ważne bufory krwi.

(1)    Najważniejszym akceptorem jonów H* we krwi jest HC0₃". Jego stężenie wynosi 20-30 mEq/l.

(2)    Akceptorem jonów H⁺ w układzie buforowym hemoglobiny jest zredukowana hemoglobina (dezoksyhemoglobina), będąca zasadą silniejszą niż oksyhemo-globina (tzn. że dezoksyhemoglobina ma większą zdolność wiązania H+ niż HbO_z).

(3)    Układ buforowy hemoglobiny jest ilościowo tak samo ważny, jak bufor wodorowęglanowy.

b.    Całkowite stężenie anionów należących do głównych układów buforowych krwi -HCOj", białczanów i hemoglobiny - wynosi w przybliżeniu 48 mEq/l.

c.    Skuteczność dwóch podstawowych układów buforowych ustroju - wodorowęglanów oraz hemoglobiny - jest tak duża, że 5 1 krwi zdrowego dorosłego człowieka jest w stanie zbuforować 150 mmola protonów (150 ml 1 N HC1), zanim pH płynów ustrojowych obniży się w stopniu groźnym dla życia.

TABELA 35-1. Bufory pełnej krwi

Rodzaj buforu	Pojemność buforowa pełnej krwi (%)
Dwuwęglany
osocze	35
krwinka czerwona	18
całkowita pojemność dwuwęglanów	53
Bufory niewęglanowe
| hemoglobina i hemoglobina odtlenowana	35
białka osocza	7
fosforany organiczne	3
fosforany nieorganiczne	2
całkowita pojemność buforów niewęglanowych	47

J. R. Brobeck (red.): Regulation of hydrogen ion concentration in body iluida. W: Beat and Taylora KnfogicaJ Basia ofMedical Practice, wyd. 10, Baltimore, Williams & Wilkins, 1979, g. 5-14