Kwas zas1291

568    | Rozdział 38 I E

3.    [Całkowity C0₂] nie zawsze wzrasta w xnmidowlcy i nie zawsze obniża się w kwasicy (ryc. 38-1; tab. 38-2). Około 90% (całkowitego C0₂| zależy od [HC0,~]_f a 5% zależy od ilości rozpuszczonego C0₂ oraz H₂CO«. Z tego powodu mówi się, że rozpuszczony C0₂ ma mały wkład do całkowitego |C0₂|, Całkowite stężenie [HC0₃"| daje niewiele informacji o czynnościowym stanie płuc.

4.    Lekarz zamiennie traktuje [całkowity C0₂) oraz [HC0₃ ). (Całkowity C0₂] przewyższa na ogół [HC0₃‘] o 1,2 mmola. W większości pracowni analitycznych określa się [całkowity C0₂], a nie [HC0₃~).

KLINICZNIE UŻYTECZNA TERMINOLOGIA DOTYCZĄCA RÓWNOWAGI KWASOWO-ZASADOWEJ

Nadmiar zasad (BE) [ryc. 38-2; tab. 38-5)

1.    Definicja. BE jest równoznaczne ze zmianą stężenia zasad buforujących (BB) lub z różnicą między aktualnie obserwowanym a prawidłowym stężeniem BB wyrażoną w mEq/l pełnej krwi. Zakres prawidłowych wartości BE w pełnej krwi tętniczej wynosi od -2 do +2 mEq/l*.

a.    [BB] prawidłowej pełnej krwi wynosi 48 mEq/l. Tę wartość traktuje się jako punkt odniesienia (zero) i do niej odnosi się wszystkie odchylenia (tzn. ±BE).

b.    Prawidłowe stężenie [BB] 48 mEq/l jest sumą stężeli wszystkich sprzężonych zasad zawartych w 1 litrze pełnej krwi tętniczej. Należą do nich:

(1)    [HC0₃-J = 24 mEq/l,

(2)    [białka^-] = 15 mEq/l,

(3)    [Hb7Hb0₂^-] = 9 mEq/l.

2.    Zastosowanie kliniczne. BE odnosi się nie tylko do [HC0₃^-], ale także do innych zasad krwi (głównie do białek osocza oraz hemoglobiny). W praktyce jednak [HC0₃^-1 lub [całkowity C0₂] są wykorzystywane jako wskaźnik BE w zaburzeniach równowagi kwasowo-zasadowej.

a. Ze względu na to, że zarówno [HC0₃^-J, jak i BE zależą tylko od procesów metabolicznych, można wyróżnić tylko dwa stany zaburzeii równowagi kwasowo-zasadowej związane z anomaliami w zakresie [HC0₃^-] czy BE.

TABELA 38-5. Nadmiar zasad i metaboliczne zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej

[HC03 ] Nadmiar zasad	Zaburzenie metaboliczne	r——-- Charakterystyka
T + i	zasadowica metaboliczna kwasica metaboliczna	kwas nielotny jest tracony; HC03" jest pozyskiwany kwas nielotny jest pozyskiwany; HC03- jest tracony

Według: J.O. Broughton: Underałanding Blood Gaaea. Madison, Wisconsin, Ohio Medical Products, formularz nr 456,1979, s. 8.

| Ze względu na to, że BE przyjmuje wartości ujemne lub dodatnie, unika »lę używania określenia .niedobór zasad”.