Laboratorium materiałoznawstwa9

98

skuje się przede wszystkim przez równomierny docisk całej powierzchni szlifu do materiału ściernego. Podczas szlifowania ręcznego, łokieć ręki poruszającej próbkę powinien być podparty. Po zakończaniu szlifowania należy koniecznie próbkę starannie obmyć w bieżąoej wodzie.

4.2.3.3. Polerowanie ręczne i mechaniczne

Po przejściu przez ostatni papier, szlif jest matowy z widocznymi bez pomooy lupy bardzo drobnymi równoległymi ryskami. Taki opłukany szlif jest polerowany. Polerować można ręcznie, mechanicznie albo elektrolitycznie. Przy polerowaniu ręcznym rolę polerki spełnia prostokątna deseczka obita filcem.

Polerowanie mechaniczne wykonuje się na polerkach, które składają się zazwyczaj z silnika elektrycznego i na Jego wale osadzonej lub w inny sposób sprzężonej z nim tarczy filcowej. Polerki mogą mieć oś obrotu poziomą

Rys. 4.7. Zasada budowy polerki z przekładnią

1 - silnik, 2 - tarcza filcowa, 3 - przekładnia

Eys. 4.5. Zasada Rys. 4.6. Zabudowy polefki z o- sada budowy sią obrotu poziomą polerki z o-

1 - silnik, 2 - ^si* ^obr°^tu P^io" tarcza filcowa    nową

1 - silnik, 2 -tarcza filcowa

z jedną lub dwoma tarczami {rys. 4.5), lub oś obrotu pionową, zwykle z Jedną tarczą zmontowaną na wale silnika irys. 4.6), albo silnik z osią obrotu poziomą i przy pomocy przekładni zębatej lub pasowej napędzaną tarczą z osią obrotu pionową (rys. 4.6). Obroty tarczy można regulować przekładnią. Istnieją również polerki wibracyjne.

Przed polerowaniem należy -deseczką^? filcem lub tarczę filcową zwilżyć zawiesiną wodną tlenku żelazowego (Fe₂°^). lub glinowego (Al^O, Tlenki te muszą być o określonej bardzo drobnej ziarnistości. Barwa tlenku żelazowego jest brunatnoczerwona, a glinowego, biała. Największe zestosowanie znalazł tlenek glinu. Stosowany jest on w trzech ziarnistościach oznaczanych numerami 1, 2 i 3 - w kolejności coraz drobniejszego ziarna. Zawiesiny należy stosować w odpowiednim rozcieńczeniu. Do polerowania miękkich materiałów używa się bardziej drobnoziarnistych tlenków, a do polerowania bardzo miękkich materiałów stosuje się zawiesiny z różnymi dodatkami, na przykład z alkoholem, dodając do zawiesiny tlenku w wo-

A

dzie denaturatu w proporcji j objętości lub kilka kropli amoniaku. Do polerowania są również używane specjalne pasty polerskie, którymi pokrywa się powierzchnie tarcz polerskich. Tak na przykład bardzo rozpowszechniona jest pasta chromowa, zawierająca tlenek chromu (CrgOj), o barwie ciemnozielonej.

W czasie polerowania należy próbkę obracać w płaszczyźnie szlifu i nie dociskać mocno do filcu, gdyż w przeciwnym wypadku szlif może być zarysowany i niektóre składniki strukturalne mogą być wykruszone z jego powierzchni. Tworzą się wtedy zadziory przy składnikach twardszych, pokazane na rysunku 4.8. Próbka musi być tak wyszlifowana na papierach ściernych, aby polerowanie trwało krótko. Przy dłuższym polerowaniu powstają na szlifie zagłębienia 1 wypukłości, tzw. relief, co spowodowane jest nierównomiernym wycieraniem się składników strukturalnych o różnej twardości.

Natychmiast po zakończeniu polerowania, szlif powinien być starannie spłukany w silnym strumieniu wody i