LastScan1 (10)

3

Rekreacja i turystyka w działalności współczesnej szkoły

Sylwia Toczek-Werner

Rekreacja i turystyka wpisują się w działalność współczesnej szkoły, wspierając realizację typowych jej funkcji jako instytucji edukacyjnej.

Szkoła jako instytucja edukacyjna:

-    służy zachowaniu i przekazaniu wiedzy oraz światowego dorobku naukowego,

-    stwarza warunki do rozwoju osobowości dzieci i młodzieży,

-    umożliwia zdobycie rozmaitych sprawności niezbędnych w różnych sytuacjach życiowych,

-    daje i kształtuje obraz świata idei i wartości,

-    wprowadza w istniejące formy życia społecznego.

' Rekreacja i turystyka przez swoje wielokierunkowe oddziaływanie pełnią ważną funkcję w kształceniu i wychowaniu dzieci i młodzieży, utrwalając poznane wartości, postawy, wiedzę i umiejętności oraz wpływając na osobowościowy, społeczny i intelektualny rozwój, a także stwarzając wiele okazji do wyzwalania pozytywnych emocji.

Rekreacja i turystyka, jak żadna inna forma kształcenia, pozwala łączyć pracę nad rozwojem psychofizycznym ucznia z działalnością poznawczą i wychowawczą. Można je nazwać lekcjami, a więc jednostkami wprowadzającymi, pogłębiającymi, rozszerzającymi i utrwalającymi treści kształcenia i wychowania, Kowanymi poza ławką szkolną w terenie (Denek 1995, Lobożewicz 1996). tflw warunkach współczesnej szkoły rekreacja i turystyka realizują na rzecz dzieci i młodzieży rozmaite zadania. Najczęściej wymieniane są:

-    profilaktyka i wzmacnianie potencjału biologicznego,

-    edukacja,

-    kształtowanie charakteru,

: — socjalizacja i uspołecznienie.

Wymienione zadania powinny przeplatać się w sposób harmonijny i proporcjonalny, z zachowaniem określonej gradacji celów na poszczególnych etapach działalności kształcąco-wychowawczej szkoły.

W systemie szkolnym rekreacja i turystyka wspierają podstawę programową wychowania fizycznego. W młodszym wieku szkolnym, na etapie nauczania początkowego (klasy I-III), kształcenie i wychowanie z wykorzystaniem środków rekreacji i turystyki ma charakter integracyjny. Za cele rekreacji i turystyki, w kontekście wspomagania celów kształcenia i wychowania fizycznego w młodszym wieku szkolnym, przyjmuje się:

-    stwarzanie szerokich możliwości ruchowego „wyżycia się”,

-    zaspokajanie biologicznej potrzeby zwiększonej aktywności ruchowej,

-    przygotowanie do indywidualnej i zespołowej aktywności fizycznej,

-    doskonalenie podstawowych umiejętności z zakresu gier i zabaw ruchowych, minigier sportowych, ekspresyjnych form ruchowych z podkładem muzycznym, a także podstaw gimnastyki, lekkoatletyki, pływania, łyżwiarstwa i narciarstwa,

-    utrzymywanie prawidłowej postawy ciała, nauczanie zasad higienicznego trybu życia i postrzegania znaczenia środowiska naturalnego.

W średnim wieku szkolnym (klasy IV—VI) rekreacja i turystyka wspomagają kształcenie i wychowanie fizyczne w zakresie przygotowania uczniów do stopniowego przejmowania na siebie odpowiedzialności za własny rozwój, sprawność fizyczną i zachowanie zdrowia.

W tym okresie szczególnie istotne jest dostarczenie uczniom bogatej oferty ruchowej zapewniającej wszechstronną stymulację rozwoju, jak również umożliwiającej im dokonanie wyboru „sportu całego życia” zgodnie ze ich predyspozycjami, możliwościami i zainteresowaniami.

Nie mniej ważne jest kształtowanie pozytywnych postaw wobec zdrowia, ze szczególnym podkreśleniem znaczenia zdrowego stylu życia i odpowiedzialności za zdrowie własne oraz drugiego człowieka.

Pod koniec tego etapu nauki w szkole uczniowie powinni osiągnąć w ramach przygotowania do uczestnictwa w rekreacji i turystyce następujące cele:

-    opanować podstawowe techniki mniej i bardziej złożonych czynności rekreacyjnych, techniki turystyczne piechura, kolarza oraz wodniaka w wybranej dyscyplinie,

-    poznać dokładnie własny region geograficzny lub województwo wraz z województwami sąsiednimi oraz niektóre regiony i miasta o wyjątkowych walorach,

-    mieć rozbudzoną wewnętrzną potrzebę uprawiania rekreacji i luiyśtyki, znać i rozumieć cele ich uprawiania.

Starszy wiek szkolny (szkoła ponadpodstawowa) wiąże się z nowymi celami, także w dziedzinie rekreacji i turystyki. Na tym etapie edukacji, uwzględniając indywidualne potrzeby i zainteresowania dorastających dziewcząt i chłopców,

31