lichtarski (47)

94 3. Formy prawno-orssnirae^ng pi.-rdntbiorstw i ich przekształceni*

Literatura

[1]    Bscniek G.: Przedsiębiorstwa państwowe. Przepisy l komentarz. Warszaw* Wydawnictwo Praw-nic ze 1997.

[2]    Fabiańska (C, Rokita J: Planowanie rozwoju pnedalębioritwa Warszawa: PWE 1986.

[3]    Gierszewska O . Romanowska M : Analiza strategiczna przedsiębiorstwa. Warszawa. PWE 1994.

[4]    Graśner LE_ Erohttion and revołution as organizations gro w. „H*rvard Buuaesi Rewiew* iuly-Augus*. 1971

[5]    Piasecki K.: Prawo upadłościowe, prawo o postępowaniu układowym, bankowe postępowanie Ugodowe wraz z komentarzami. Bydgoszcz: Wydawnictwo B ran ta 1995.

[6]    Rał-Górska B: Funkcje małego przędzifblorztwa w gospodarce. Wrocław: AE 1988. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu nr 421

[7]    Rhode Cj Ausłeze durck Insołeetizen Góttinfen Vandenhóck uad Ruprccbt 1979.

[I] Rutka R, Czermiński A, Czerska M, Nogalski B. Organizacja I zarządzanie. Gdańsk Uniwersytet Gdański 1998.

[9] Szyndler-Głowacki W_ Drobna wytwórczość na Zachodzie 1 u nas. .Rynki Zagraniczne" 1979 nr 41

3.5 / Przekształcenia własnościowe przedsiębiorstw państwowych

Zniesienie dominacji własności państwowej w gospodarce drogą przechodzenia do własności prywatnej, czyli tzw. prywatyzaga gospodarki, jest uznawane za niezbędny warunek kształtowania i umacniania mechanizmów gospodarki rynkowej. Jedną z dróg tak rozumianej prywatyzacji — nawiasem mówiąc najbardziej naturalną — jest obserwowane od pewnego czasu burzliwe powstawanie i rozwój nowych przedsiębiorstw prywatnych o różnych formach prawnych, owocujące stałym wzrostem udziału i znaczenia sektora prywatnego. Zakres etatyzacji gospodarki, ukształtowany w warunkach gospodarki socjalistycznej, jest jednak wciąż na tyle wysoki, że jej prywatyzacja wyłącznie przedstawioną tu drogą musiałaby być procesem długotrwałym, co tym samym odsuwałoby w nie określoną bliżej przyszłość szanse na trwałe ukształtowanie i funkcjonowanie mechanizmu rynkowego. Dlatego też celowe i niezbędne jest poddanie procesowi przekształceń dotychczasowej własności państwowej w gospodarce, sprowadzające się w swej istocie głównie do prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych i/lub składników ich mienia.

Podstawowym aktem prawnym określającym mechanizm prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych ^ł0 jest ustawa z 30 sierpnia 1996 roku [2]. Zgodnie z jej ustaleniami, prywatyzacja przedsiębiorstwa państwowego polega na:

'• Analopczny mechanizm dotyczy przedsiębiorstw komunalnych.

1)    zbywaniu należących do Skarbu Państwa akcji lub udziałów spółek powstałych w wyniku komercjalizacji.

2)    rozporządzaniu wszystkimi składnikami materialnymi i niematerialnymi majątku przedsiębiorstwa państwowego łub spółki powstałej w wyniku komercjalizacji przez jego sprzedaż, wniesienie do spółki lub oddanie do odpłatnego korzystania.

Kierunki i mechanizmy przekształceń prawno-własnościowych (prywatyzacji) przedsiębiorstw państwowych, wyznaczone przywołaną ustawą, przedstawiono syntetycznie na załączonym schemacie graficznym (rys. 5). Pozwala on na wyróżnienie dwóch zasadniczych dróg prywatyzacji, tj. prywatyzacji pośredniej i bezpośredniej, które pokrótce omówimy, zwracając uwagę na najbardziej istotne ich cechy. W dalszej kolejności zostaną omówione inne możliwości (sposoby) prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, w7znaczone odrębnymi przepisami prawa.

PRZEDSIĘBIORSTWO PAŃSTWOWE

prywatyzacja pośrednia prywatyzacja bezpośrednia

komercjalizacja

1

jednoosobowa

ipó&a

Skarbu Państwa

sprzedaż

przedsiębiorstwa

wniesienie przedsiębiorstwa do spółki

zbycie akcji tub udziałów z preferencjami dla pracowników

oddanie

przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania

ZiMfa ppwul

Rya S. Mechanizm prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych

Prywatyzacja pośrednia. Pośrednia droga prywatyzacji polega na komercjalizacji, czyli przekształceniu przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa (akcyjną lub z ograniczoną odpowiedzialnością), a następnie na zbyciu przez Skarb Państwa akcji (udziałów) w tej spółce. Z pełną prywatyzacją przedsiębiorstwa państwowego na tej drodze mamy zatem do czynienia wtedy, gdy wszystkie akcje (udziały) Skarbu Państwa przejdą w ręce