Litowce (5)

Uwaga ogólna

•stabilność nadtlenków (O,- ) i ponadtłenków (Oj*) wzrasta gdy przesuw i ny się w dól grupy - Ll₂0₂ najmniej stabilny i Cs₂0₂ najbardziej stabilnej

• Powyższą tendencję rozkładu nadtlenków i ponadtlenków w kierunku tworzenia się tlenku można wytłumaczyć sprawdzając energie sieciowe •Jak stwierdziliśmy Entalpia sieciowa jest odwrotnie proporcjonalna do sumy promieni jonowych

LiOH wodorotlenek litu

•    bezbarwny, krystalizujący w układzie tetragonalnym,

•    - 445°C - w odróżnieniu od pozostałych nie odparowuje ale się rozkłada z wydzieleniem tlenu

•    tworzy stabilny hydrat LiOH x 8 H-0

AH...

1

•W konsekwencji, jako źe jon w tlenku O² jest mniejszy niż (0₂² ) czy (0₂ ) stąd energia sieciowa tlenku jest większa niż w odpowiadającym mu nadtlenku czy ponadtlenku

•    Przechodząc w dól grupy promień kationu rośnie a entalpia sieciowa zarówn tlenku i nadtlenku (czy ponadtlenku) maleje.

•    Stąd różnica pomiędzy dwoma entalpiami sieci Na₂0 Na₂0₂ maleje w dól grupy co oznacza, Ze i tendencja do rozkładu maleje Na₂0 - Na₂0₂ = 1% Cs₂0 - Cs₂0₂ « 144

wywary - Piotr Wrsiansrtt|n

otrzymuje się:

•    przez elektrolizę wodnego roztw. LjCI

•    podwójna wymiana U,SO, I NaOH - Ir

zastosowanie

•    przemysł ceramlczny-topnlk;

•    smary oparte na mydłach litowych

WyWady • Ptotr Kirsiensztejn

Zastosowanie

•    izotop ⁶li służy jako materiał wyjściowy do wytwarzania Izotopu ^!H

lLi+ln-*\H+\He

•    izotop ⁷Li chłodziwo w wysokotemperaturowych reaktorach jądrowych

•    w metalurgii

•    do odgazowywania miedzi

•    do polepszania właściwości mechanicznych Al, Pb, Sn

•    zawiesiny litu w wazelinie -doskonałe smary

•    katalizator polimeryzacji metylobutadienu (izoprenu) na synt. kauczuk

•    w postaci związków -» metaloorganicznych w syntezie organicznej

•    materiał anodowy w elektrochemicznych źródłach napięcia

Li | Ag₂Cr0₄(30% grafitu) I węglan propylenu

WyMady - ptotr tomensrtejn

OTRZYMYWANIE

1. elektroliza stopionego NaOH (metoda Castnera)

4 2. elektroliza stopionego NaCI (metoda Downsa) 801°C => 600°C dod. CaCI₂

REAKCJE

•    reaguje gwałtowniej z wodą niż lit tworząc NaOH, wybuchy wodoru.

•    w powietrzu spala się tworząc Na₂0₂ zanieczyszczony Na0₂

•    z rozdrobnionym węglem :

wysokie temperatury:    2Na + 2C ==> NaCCNa

> RT: międzywęzłowe związki grafitu KQ; LIC^ (ze względu na luźną warstwową strukturę grafitu, różne cząstki lub Jony mogą przenikać między warstwami węgla tworząc związki międzywęzłowe)

•    z chalogenowęglowodorami - reakcja wybuchowa

•    z wieloma metalami tworzy stopy lub związki międzymetaliczne

•    z Hg tworzy amalgamat sodu (w temp. pokojowej rtęć rozpuszcza wiele metali)

Wykłady - Piotr Kirszensztejn

Sód

Sód Jest najbardziej rozpowszechniony wśród lltowców 2,64 % wag.

albit    NaAISi0₃0_e

anortoklaz    (K, Na) AISi₃O_a

sól kamienna (halit)    NaCI

saletra chilijska    NaN0₃

tenardyt    Na₂S0₄

boraks    Na₂B₄0₇ x 10 H₂0

soda    Na₂C0₃ x 10 H₂0

kriolit    Na₃AIF₆

WyWady - Piotr torszemztejn

ZASTOSOWANIE

#

•    do wytwarzania Na_;0_, I NaCN

•    reduktor w przemyśle organicznym

•    N3NH₂ (amkłek) I Na₃N (azydek) do osuszania rozpuszczalników organicznych

•    jako katalizator w reakcji otrzymywania tetraetyloołowlu

•    czynnik chłodzący w reaktorach Jądrowych

•    lampy sodowa

ZWIĄZKI SODU

NaH

z wodą reaguje bardziej energicznie niż sam sód - do usuwania śladowych ilości wody w rozpuszczalnikach organicznych.

Na + i/j Hj — NaH AH - -58,2 kl/mol (400°C) w powietrzu po ogrzaniu zapala się : NaH + 0₂    —* Na₂0 + H₂0

Wytdadr - Plon KJrswnsrwyi

6