medsadowa
4

I

opracowanymi zestawieniami tabelarycznymi. Aktualne zestawienia podane są w Rozporządzeniu MfiusteaTracy,T⁵Tacyi'si)raw Socjalnych z dnia 17.10.1975 r. „W sprawie zasad i trybu orzekania o uszczerbku na zdrowiu..." (Dz.U. PRL Nr 36 z dnia 10.11.1975 r., poz. 199) — patrz Aneks.

Zgodnie z przyjętymi zasadami stopień utraty zdolności do pracy mieści się w granicach odO do 100%, gdzie zero procent oznacza stan pełnego zdrowia, a 100% całkowite inwalidztwo. Podane w tabelach odsetki mają charakter jedynie orientacyjny i należy je traktować indywidualnie. Zresztą wiele pozycji w zestawieniach tabelarycznych jest określone minimalnymi i maksymalnymi odsetkami inwalidztwa, co wskazuje na konieczność uwzględnienia szeregu dodatkowych okoliczności. Tak np. utrata oka, którego zdolność widzenia była i uprzednio znacznie ograniczona, jest mniejszą szkodą od utraty oka o normalnej ostrości wzroku. Odwrotnie, należy uznać za większą szkodę utratę czynności jakiegoś narządu parzystego, jeżeli drugi z tych narządów jest już uprzednio niesprawny, np. utrata jednej kończyny dolnej w następstwie ocenianego zajścia u poszkodowanego, który już uprzednio był pozbawiony czynności drugiej kończyny dolnej w następstwie zesztywnienia w stawie. Podobnym przykładem może być utrata jedynego widzącego oka, co powinno być kwalifikowane jako utrata zdolności do zarobkowania w 100%. Utrata jednego oka przy istniejącej prawidłowej czynności drugiego powoduje niezdolność do zarobkowania znacznie mniejszą, bo wynoszącą (zgodnie z danymi z tabel) 38 “^i.

Na podstawie osobistego doświadczenia lekarz biegły, uwzględniając aktualny stan zdrowia poszkodowanego, jego wiek, nieraz także płeć, wyjątkowo zawód, a także stan przystosowania narządu po doznanym urazie, określi stopień ubytku sprawności psychofizycznej i tym samym utraty zdolności do pracy zarobkowej W następstwie zdarzenia Ważne znaczenie ma w tym względzie ocena indywidual-[ nej dynamiki próceśuchorobowego. Wyróżnia się tu 3 następujące po sobie okresy:

1.    Okres początkowy dotyczy całkowitej 100% niezdolności do pracy; zwykle obejmuje on czas trwania choroby obłożnej lub leczenia szpitalnego, a także wstępny okres rehabilitacji (w wypadku złamań kości mieści się tu również czas, w którym był założony opatrunek gipsowy). W razie wystąpienia powikłań okres ten może ulec znacznemu przedłużeniu.

2.    Drugi okres obejmuje czas trwania zdrowienia, czynnościowego usprawniania chorego do chwili, aż skutki uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia ustabilizują się. W tym czasie niezdolność do pracy zarobkowej może stopniowo się zmniejszać, zmieniając się z całkowitej w częściową (o określonej wysokości), która w dalszym ciągu może ulegać zmniejszeniu, aż do osiągnięcia pełnej zdolności do zarobkowania, albo też może pozostać trwała.

3.    Trzeci okres dotyczy wyłącznie utrwalonego ostatecznie inwalidztwa biologicznego.

W okresach, w których następuje stopniowe zmniejszanie się niezdolności zarobkowania, należy ją określić odsetkami średnimi. W opinii należy dokładnie podać okres trwania poszczególnych rodzajów niezdolności do pracy, gdyż są one podstawą przyznania odszkodowania.

Podczas obliczania ogólnej niezdolności do zarobkowania wywołanej urazem dotyczącym różnych narządów nie można mechanicznie sumować odsetków niezdolności do zarobkowania przypadających na każde z uszkodzeń ciała (ogólna niezdolność mogłaby wówczas przekroczyć 100%). Prawidłowe obliczenie łącznej niezdolności do pracy polega na tym, że jeżeli jedna z przyczyn zmniejsza zdolność do zarobkowania o konkretny odsetek, to odsetek odpowiadający kolejnej z pr/.y czyn dotyczy już tej poprzednio zmniejszonej zdolności. Podobnie pr/.y wlelomie]*-cowym uszkodzeniu kończyny ogólny stopień inwalidztwa )w»l równy sumie procentów inwalidztwa ustalonych dla poszczególnych uszkodzeń, jednak /. ogra

mu /••iiloin do wysokości procentu przewidzianego dla utraty uszkodzonej części

kflAćzyny.

Wydając opinię dotyczącą o kreślenia wysokości kosztów leczenia, luli mz biegły wypowiada się co do: 1) celowości stosowania leków, których koszt (•"Mlimł poszkodowany, 21 celowości kosztów poniesionych w związku z leczeniem ■‘(illnlnym, z zabiegami operacyjnymi, z dodatkową opieką pielęgniarską, trans-i*'*i i om do zakładu leczniczego, nabyciem protezy lub innych środków mających i i ulu złagodzenie inwalidztwa; 3) konieczności dodatkowego lub specjalnego "lżywiania wymaganego podczas leczenia    •»

•    ułowienie kosztów leczenia sporządzone przez poszkodowanego (często prze-i inh* wygórowane) należy poddać krytycznej analizie, uwzględniając w zasadzie -uniki obowiązujące w społecznej służbie zdrowia.

odośćuczynienie za doznaną krzywdę w rozumieniu art. 445 k.c. iii*|muje zarówno cierpienia i dolegliwości fizyczne, jak i moralne. Cierpienia ii*y /.ne, związane z uszkodzeniami ciała lub rozstrojem zdrowia, wyrażają się

•    "limu, natomiast cierpienia psychiczne polegają na ujemnymi przeżyciachjjwyni-imiip ych z doznania wymienionych uszkodzeń ciała i ich następstwiueodwracal-•Iv* h, jak oszpecenie lub zniekształcenie, tafcże"wyłączenie z normalnego życia, i * Imwienie jegO Tadóśći, uniefiKjżliwienie wykonywania swego zawodu, kon-*\ iimiwania nauki, uprawiania sportu itp.

i nnę cierpień psychicznych, moralnych dokonuje sąd we własnym zakresie, me leży ona w kompetSicjriekarzarnatdimastleTćarz SiegłyHbywa wzywany l'i*i'/. sąd do określenia stopnia cierpień fizycznych, wyrażających, się jłólgm.

i.loSCuczynienie pieniężne za te cierpienia nazywa się zazwyczaj nawiązka za l nil. (idczuwanie bólu zależy w dużym stopniu od osobniczych wrażliwości, stąd też 'ineŃlonie stopnia jego nasilenia nie jest łatwe. Sami poszkodowani nierzadko i * *"lslawiają swoje dolegliwości w sposób przesadny, chcąc uzyskać jak najwyż-* "i I-./.kodowanie. Ocenę bólu lekarz biegły musi więc opierać na doświadczeniu

*    *il"<nrwacji lekarskiej dotyczącej podobnych przypadków. Należy przy tym

*    użyć żŚrówno umiejscowienie uszkodzenia ciała, jego rozległość, jak i przewiny czas trwania bólu. W konkluzji biegły w sposób najbardziej obiektywny

!*"He w przybliżeniu stopień nasilenia cierpień fizycznych, określając go jako i miii 1/,u silny, silny lub miernie nasilony, ewentualnie występujący wyłącznie po i -likach fizycznych, a także podaje przeciętny okres utrzymywania się doleg-lnwuści bólowych w miesiącach, tygodniach lub godzinach.

w iiontępowaniu cywilnym niejednokrotnie zachodzi potrzeba zbadania osoby m|"m wnionej do świadczeń alimentacyjnych, a niekiedy osoby zobowiązana) do uiszczenia powyższych świadczeń. Ocena stopnia zdolności do pracy_ i pnfihkowei ma na celu ułatwienie sądowi ustalenia wyioKościświarlcZrń HttTńem" 'a* v|uych, zależnych przecież od konkretnych potrzeb osoby uprawnionej, a także •"I iimżliwości płatniczych pozwanego, który — chcąc zapobiec egzekwowaniu Itłiif/nych świadczeń — zasłania się własną niezdolnością do pracy zarobkowej.

lanie lekarskie w tych przypadkach nie odbiega od zasad szczegółowo łmiiiwlonych uprzednio w odniesieniu do badań osób poszkodowanych.