jkp009

Postępująca instytucjonalizacja komunikacji politycznej, najpierw związana z upowszechnieniem pisma i druku, czyli języka pisanego, możliwość i konieczność publikacji komunikatów politycznych, powstawanie dokumentacji pisanej (drukowanej, teleinformatycznej) aktywności politycznej, wpływa na przyspieszenie krystalizacji i utrwalania konwencji gatunkowych wypowiedzi. Teksty pisane zyskują szybciej konwencję gatunkową nie tylko w komunikacji politycznej, lecz także w innych, istotnych dziedzinach komunikacji publicznej, np. administracyjnej, sądowniczej czy religijnej. Konwencjonalizacja gatunkowa ma związek z odmianą języka, w której przekaz jest realizowany - nie jest znamienna dla odmiany potocznej (mówionej, dialogowej, spontanicznej) w takim stopniu jak dla oficjalnej (głównie pisanej, niedialogowej, niespontanicznej). W związku z tym w komunikacji politycznej krystalizacji gatunkowej podlegają głównie komunikaty hegemoniczne i elitarne, w mniejszym stopniu petycyjne, w najmniejszym asocjacyjne.

Wstępne rozważania nad swoistością gatunkową wypowiedzi politycznych unaoczniają konieczność uwzględnienia kompetencji gatunkowej w przygotowaniu do udziału w komunikacji politycznej. O ile sprawność nadawczą w zakresie rodzaju hegemonicznego traktuje się już bezwzględnie jako ważny składnik fachowego wykształcenia polityka, o tyle sprawność nadawcza w zakresie wypowiedzi petycyjnych nie jest równie powszechnie uznawana za podstawową umiejętność obywatelską. Niewątpliwie można już mówić o wzroście świadomości znaczenia kompetencji gatunkowej sensu largo - kompetencja gatunkowa jest bowiem wskazywana jako najważniejsza w przygotowaniu do uczestnictwa w komunikacji publicznej w ramach wykształcenia szkolnego. Absolwent polskiego gimnazjum powinien umieć napisać: opowiadanie, charakterystykę, sprawozdanie, rozprawkę, recenzję, plan, artykuł, reportaż, notatkę, wywiad, ogłoszenie, zaproszenie, podanie, dedykację, list i pamiętnik. Warto jednak zauważyć, że nie ma wśród tych gatunków najważniejszych wypowiedzi petycyjnych (petycji, skargi, wniosku). Nie ma także żadnej z wypowiedzi hegemonicznych - tymczasem umiejętność odbioru (zrozumienia, interpretacji, oceny perswazyjności) popularnych komunikatów hegemonicznych - konstytucji, expose, przemówień wiecowych, sylwetek, sloganów, reklam wyborczych czy telewizyjnych audycji informacyjnych - powinna należeć do elementarnych umiejętności komunikacyjnych obywatela, szczególnie wobec mediatyzacji komunikacji politycznej.