mity067 (2)

136 Nemrod, Nimrod, Niemierza

pnie Czesi weszli do kraju przeciwnika, łupiąc go i paląc wsie. Pochwyciwszy małego synka Włościsława, Neklan, „chociaż poganin, jednak zlitowawszy się nad nim jakby dobry katolik", oddał go na wychowanie w zbudowanym przez siebie grodzie Drahuś nad Ohrzą —» Duringowi, który był wychowawcą chłopca już z ramienia Włościsława. Gdy During, chcąc się przypodobać Neklanowi, zdradziecko zabił chłopca, został przez Neklana ukarany śmiercią (powiesił się na olsze, która została nazwana „olchą Duringa"). Kosmas zastrzega się, że nie jest pewien prawdziwości tych wydarzeń. - Karbusicky 1980, 93 nn.

Nemrod, Nimrod, Niemierza-postaćbiblijna (Rdz 10,8-12). Syn —> Kusza, wnuk Chama, prawnuk Noego. „Kusz zaś zrodził Nimro-da, który był pierwszym mocarzem na ziemi. Był on też najsławniejszym na ziemi myśliwym". Podania o mocarzu Nemrodzie były w średniowieczu szeroko rozpowszechnione; od czasów Izydora z Sewilli (VII w.) imię Nemrod stało się synonimem tyrana. Autor prologu do Kroniki wielkopolskiej łączy go z Panonią i Panończykami (zob. Pan), skąd wywodzi także Słowian (zob. Lech, Czech, Rus). „Pierwszym z nich (Panończyków) miał być ów potężny książę Niemrod, który najpierw zaczął ujarzmiać ludzi, braci swoich, i zmuszać do posłuszeństwa wobec siebie". Nieco dalej ten sam autor wprowadza postać praojca Słowian —» Sawa. „Twierdzą, że od tego Sawa pochodził także Nemrod. Nemrod bowiem w słowiańskim nazywa się Niemierza, co tłumaczy się «nie mir», czy «nie mierzący pokoju». Od niego to zaczęła się niewola wśród ludzi, bo gdzie indziej wszyscy cieszyli się nienaruszoną wolnością. Najpierw spróbował on lekkomyślnie podbić braci swoich pod swe panowanie, a ta jego płocha zuchwałość narzuciła prawo niewoli nie tylko braciom jego rodu słowiańskiego, lecz także całemu światu".

Niemierza - zob. Nemrod.

Niezamysł - legendarny książę czeski. Kosmas z Pragi (1,9) podaje tylko imię Niezamysła, jako następcy -» Przemyśla. W późniejszej tradyqi czeskiej pojawia się uściślenie, że był on trzecim synem Przemyśla (dwaj inni, nie znani z imienia, zmarli przedwcześnie). Za

Kronikę czeską E. S. Piccolominiego przejął tę informację, wraz ze zmienioną formą imienia i niepochlebną charakterystyką, Jan Długosz (s. 196): „był gnuśny, we wszystkim ociężały, leniwy, łagodny i lubiący rozkosze". Jego następcą został -» Mnata. Za autentycznością postaci Niezamysła może przemawiać występowanie tego imienia w Czechach, w XIII w. poświadczona została wieś Nezamizlice (obecnie Nezamyslice).

Niklot (Mikiel) - książę obodrzycki (1131-1160). Jako bodaj jedyny władca Słowian połabskich wszedł do polskiej średniowiecznej tradycji historiograficznej. Autor prologu do Kroniki wielkopolskiej, omawiając posiadłości legendarnych potomków -» Lestka HI, wymieniwszy wśród nich gród Szweryn (Schwerin w Meklemburgii), dodał, że „pewien cesarz" (wzmianka kilka stron wcześniej sugeruje, że chodzi o cesarza Henryka) pokonał „króla Słowian imieniem Mikiel" i darował Szweryn „pewnemu możnemu panu z Dalewa, inaczej z Dalen-bergu", przekazując mu także urząd komesa, a to w celu obrony przed synami Mikiela. Dodatkowo podał informaq'ę, że ów Mikiel zbudował na trzęsawisku koło wsi Łubowo (w pobliżu Wyszomierza, czyli Wismaru) gród zwany przez Słowian od nazwy wsi także Łubowo, a przez Niemców Meklemburgiem od imienia Mikiela. „Stąd aż po dziś dzień tamtejsi książęta zwą się «na Meklemburgu», po łacinie zaś od wielkich pól bywają nazywani «Magnopolenses»; jest to wyraz złożony jakby z części łacińskiej i słowiańskiej, ponieważ słowiańskie «pole» po łacinie nazywa się «campus»". Pod postacią cesarza Henryka ukrywa się książę saski Henryk Lew (1142-1180), który istotnie sprawował w Niemczech północnych władzę quasi-królewską i zniszczył państwo obodrzyckie księcia Niklota. Informacja o „panu na Dalewie" dotyczy Guncelina z Hagen (zob. Helmold 1,91); ponieważ w nauce uważano, że wywodził się on z innych stron, przechodzono nad informaqą Kroniki wielkopolskiej do porządku dziennego. Według najnowszych badań (B. U. Hucker) Guncelin wywodził się najprawdopodobniej rzeczywiście z Dahlenburga na zachód od dolnej Łaby (obszar zasiedlony we wcześniejszym średniowieczu przez Drzewian połabskich), a zatem polski kronikarz miał raqę. Długosz powtórzył w skrócie (pomijając informację o „panu na Dalewie") opowiadanie Kroniki wielkopolskiej o Mikielu (zaznaczając raz, że Mikiel to Mikołaj [Nicolaus]), przy czym na uwagę zasługuje to, że po raz wtóry napisał