monumentahistor00storgoog
61

85

HISTORIA NORWEGL3Ł

l&feoris usum haud¹ pilosum, immo leye. Sunt etiam apud Finnos scuriones quam plures ac mustehe, de ąuarum omnium bestiarma pellibus regibus Norwegiaa, ąuibus et subjeeti sunt, maxima tri-buta omni annq persolyunL Horum³ itaque mtollerabilis perfidia 5 yix euiquam credibilis yidebitur, quantumve⁸ diabolicm supersti-tionis in magica arte exefceant. Sunt namque quidam ex ipsis, qui quasi prophetm a stolido yulgo yenerantur, quoniam⁴ per imr mundum spiritum, quem gandum⁵ yocitant, multis multa prse^ sagia ut eyeniunt quandoque percunctati praedicent; et de łon-¹⁰ giuquis proyineiis res concupiscibiles miro modo sibi alliciunt uec non absconditos thesauros longe remoti mirifice produnt⁶. Quadam vero yice dam christiani causa commercii apud Finnos ad mensam sedissent, illorum hospita subito inclinata⁷ exspira^ yit; unde christianis multum dolentibus non mortuam sed a gan-¹⁵ dis mmulorum esse depraedatam, sese illam cito adepturos ipsi Finni nihil contristati respondent. Tunc quidam magus extenso panno, super⁸ quo se ad profanas⁹ yeneficas incantationes praepa-

¹ M* hauc eUer haac Cd. * M. karum Cd. * B. ąnaotam ue (eUer ne) Cd. M. rettede til vi. ⁴ Cd. Mnnch Ise&te nrigtigt qm som qai. ⁶ rettet. gaudiu Cd. ⁶ rettet. prodetint Cd. ¹ M. inclita Cd. * rettet, sml. Fritzner (norsk hist* Tidsskr. IV, 196). sub Cd. • rettet. profundas Cd.

in ore ex transyerso locato, dentibus ab aliis hinc inde coheerentibus retrogradeque trahentibus, non absque intuentium admiratione simul-cum oneribus extrahuntur. Simili naturse artificio castores utuntur; qui dum castra sibi, in fluviis construunt, sui generis servis quasi pro rheda utentes, a silvia ad aquas lignea robora miro vectur$e modo contrabunt et conducunt* Beretningen findes ligeledes i bana Itinerarium Cambriae (II, 3) og Descriptio Cambriae (I, 5).

2. scurio] I et latinsk Document fra Frankrige af 1061 fore-kommer squirio (Ducange), ellers sciurus, scuriolus, fr. ecureuil, Ekorn.

4. perfidia] „Sumitur haec vox hop loco sensu religioso, non perfidiam sensu communi seu fallacitatem sigmficans, sed defectum fidei chrńtianae, paganam superstitionem" (M). Sml. Nikolaus Olafo-B0ns Beretning fra c. 1370 (AnfeiquiAes russes II, 451): Finnar {>eir Bjem eru i enda Finnmarkar alit norór riór Gandnk eru allir hei&nir.

14. gandus] sml. oldn. gandr, Jormun-gandr, Yonar-gandr og Fritzners Afh. i (norsk) Hist. Tidsskrift IY, 166 fi. Ordet er ikke finsk, men norsk*