fizjologiczne «r ceremonie, usiłuje „przejść poza", dokonać ptat rzutu poza cza* (t tou śnwtli złe). de wlitnofcl blir chcemy k zatrzymywać sią nad funkcją, jaką spełnia ryt. ale Jfiż teraz mozj.i my zaznai zyć, że człowiek „pierwotny" dąży normalnie do prze ’ ks/talcanla czynności fizjologicznych w rytuał, nadając im w ten wpantob wartość duchową. | Odżywiając aśą lub oddając atą miłości I człowiek pierwotny umtilHcsa aią w płaszczyźnie, która ar każdym razie nie jest płaszczyzną odżywiania ani seksualizmu. Potwierdzają to praktyki inicjacyjne (pierwociny, defloracja)£ jak również cała dziedzina erotyki 1 odżywiania. Można powiedzieć, ze w tego rodzaju okolicznościach mamy do czynienia z niewyraźnym prawy-ciem religijnym, strukturalnie różnym od wyraźnych przeżyć reprezentowanych przez hlerofanie niezwykłości, nadzwyczajność^ mono łtd. Niemniej jednak rola takiego przeżycia w życiu i dowleka kultury archaicznej nie jest mniej ważna, chociaż może aią zdarzyć, że badacze jej nie dostrzegą Tym etą tłumaczy nasze poprzednie twierdzenie, że życie religijne ludów pierwotnych przerasta kategorie mana, hierofanli i kratofanii błyskawicowych? Doświadczenie religijne, niewyraźne z punktu widzenia strukturalnego, naloty przypisać usiłowaniom człowieka, który za pomocą podstawowych czynności fizjologicznych, przekształconych przez siebie w ceremonie, •tara aią wkroczyć w rzeczywistość, w sacrum.
Z drugiej strony życie religijne jakiegokolwiek zgrupowania ludzkiego na etapie etnograficznym zawiera zawsze szereg elementów teoretycznych (symbole, ideogrumy, mity koamogoniesne i genealo giczne Ud.). Będziemy mieli sposobność przekonać aią, że ludzie na-| leżący do kultur archaiesnych uweżają takie „prawdy" aa hlcrofa-nie. Nie tyłk O dlatego, że objawiają one odmiany sacrum, ale również i dlatego, że za pomocą tych „prawd" człowiek broni sir; przed tym, co nie ma żadnego znaczenia, przed nicością, jednym słowem, ucieka od sfery profenum. Często mówi się o nieporadności ludzi pierwotnych w dziedzinie teorii. Nawet gdyby to było słuszne (choć wielu badaczy Jest Innego zdania), to jednak zbyt często zapominano, że myśl archaiczna operuje nie tylko pojęciami i elementami pojęciowymi, sio również, 1 to przede wszystkim, tym botami. Będziemy mieli później sposobność przekonać aią, że „posługiwanie" aią symbolami dokonuje się zgodnie z pewną symbol Ir sną logiką. Wynika stąd, te ubóstwo pojąciowe kultur pierwotnych eenaesa nie
M