neonatologia6

Ryc. 4.4. Lampa punktowa do fototerapii. (Oddział Noworodków SPSK nr 1 w Lublinie).

Do fototerapii noworodka układa się w inkubatorze zamkniętym, otwartym lub w łóżeczku. Dziecku należy zabezpieczyć oczy przez założenie specjalnych okularów oraz odsłonić jak największą powierzchnię skóry (ryc. 4.5) (u chłopców należy osłonić narządy płciowe).

Dziecko powinno być ułożone w odległości 40-50 cm od lamp naświetlających. Podczas fototerapii należy regularnie zmieniać pozycję dziecka co 2-3 h, sprawdzać, czy okulary szczelnie przylegają do twarzy i zabezpieczają oczy dziecka oraz czy nie występują podrażnienia spojówek, a co 2 h przemyć oczy dziecka 0,9% roztworem chlorku sodu (NaCl), monitorować nawodnienie (masę ciała, diurezę) i temperaturę ciała dziecka. Wszystkie wykonywane czynności oraz czas prowadzenia fototerapii należy odnotować w dokumentacji medycznej.

Czas stosowania fototerapii uzależniony jest od stężenia bilirubiny, stanu ogólnego dziecka, zlecenia lekarskiego. Fototerapię można stosować w sposób ciągły z krótkimi przerwami na zabiegi i karmienie noworodka lub w sposób przerywany, np. 1 h naświetlań i 3 h przerwy. Skuteczna fototerapia powinna zmniejszyć stężenie bilirubiny całkowitej o 1-2 mg/dl w ciągu 4-6 h jej prowadzenia.

Działania uboczne, które mogą wystąpić podczas stosowania fototerapii:

-    podrażnienie skóry,

-    przegrzanie noworodka,

-    oziębienie noworodka,

-    wysypka,

-    luźne stolce,

-    nadmierne odwodnienie,

-    „zespół brązowego dziecka” (bronze baby syndrome),

-    maskowanie objawów zakażenia,

-    hipokalcemia - zmniejszenie stężenia wapnia w osoczu u noworodków,

-    podrażnienie spojówek.

Inna metoda fototerapii wykorzystująca technikę światłowodową polega na stosowaniu specjalnie świecących kocyków lub podkładek. Ma ona wiele zalet w porównaniu z tradycyjną lampą do fototerapii, ponieważ emitowane światło jest zimne, dziecku nie grożą różnice temperatury ani zwiększenie nieodczuwalnych strat wody (ryc. 4.6).

Wobec niebezpieczeństwa zwiększonej utraty wody przez dziecko ważne jest odpowiednie jego nawodnienie. Noworodka powinno przystawiać się do piersi często (co 2-2,5 h). Częste karmienie przyspiesza perystaltykę i pasaż smółki, dzięki czemu zmniejsza się krążenie jelitowo-wątrobowe bilirubiny.

Problemem związanym ze stosowaniem fototerapii jest równoczesne podawanie leków, które pod wpływem światła mogą zmieniać swój skład. Dlatego bezwzględnie należy chronić strzykawki i dreny przed światłem przez stosowanie drenów o ciemnym kolorze.