ROZDZIAŁ 12
Grażyna J. Iwanowicz-Palus, Bogumiła Kietbratowska, Agnieszka Bałanda
Po urodzeniu noworodek wraz z matką przebywa na oddziale położniczo-noworodkowym w szpitalu przez dwie lub trzy doby. Po tym czasie matka z dzieckiem zostaje wypisana do domu. Dobrze jest, gdy przed wypisem rodzice zostaną poinformowani o stanach przejściowych występujących u noworodka, uzyskają informację, jak postępować w sytuacjach niepokojących, gdzie szukać porady w sytuacjach budzących wątpliwość. Korzystne jest ograniczanie odwiedzin gości, aby zmniejszyć kontakt z florą bakteryjną innych osób i uniknąć możliwości infekcji.
Cel główny:
Omówienie zadań położnej w przygotowaniu rodziny do opieki nad noworodkiem po wypisaniu ze szpitala.
Cele szczegółowe:
1. Ujednolicenie sposobów postępowania i zalecanych wskazówek podczas opieki nad noworodkiem.
2. Omówienie czynników sprzyjających podczas karmienia piersią oraz zaleceń matkom.
3. Ukazanie ważności opracowania standardów i procedur postępowania podczas opieki nad matką, dzieckiem i jej rodziną.
O fakcie urodzenia dziecka i powrocie do domu trzeba zawiadomić położną środowiskowo-rodzinną. Wizyta położnej rodzinnej powinna nastąpić w pierwszych dniach po powrocie do domu matki i noworodka.
Przed wypisaniem z oddziału położniczego, zwykle w początkach drugiej doby życia, noworodek poddawany jest pierwszym szczepieniom ochronnym oraz testom przesiewowym (patrz rozdział 6,7).
Opuszczając oddział położniczy, matka powinna umieć:
• zmieniać pieluchy noworodkowi,
• ubrać dziecko,
• przystawić dziecko do piersi,
• ściągnąć ręcznie pokarm z piersi.
Przy wypisywaniu do domu matka otrzymuje Książeczkę Zdrowia Dziecka, czyli dokument przeznaczony do notowania medycznych i rozwojowych danych dziecka, aż do czasu dojrzałości.
Po wypisaniu ze szpitala noworodek wraz z matką wracają do domu. Czasami jednak matka i ojciec dziecka są pełni niepokoju, czy poradzą sobie z opieką nad noworodkiem. Dlatego rodzice przed wypisem powinni być dokładnie poinformowani o zasadach opieki nad noworodkiem, gdzie szukać pomocy, gdy będą mieli trudności w opiece nad dzieckiem.
Rodziców należy uświadomić o:
• potrzebie aklimatyzacji do nowych warunków życia,
• potrzebie ograniczenia odwiedzin gości (ryzyko wzrostu infekcji).
W miejscu, gdzie będzie przebywał noworodek, temperatura pomieszczenia powinna wynosić ok. 22 - 24°C, a wilgotność pomieszczenia ok. 40%.
W pomieszczeniach, w których przebywa matka z dzieckiem, nie wolno palić papierosów. W czasie sprzyjającej pogody trzeba wychodzić z dzieckiem na krótkie spacery, zaleca się także werandowanie.
j Planując spacer, matka powinna wiedzieć o tym:
• |ak ubierać dziecko, aby się nie wychłodziło i się nie przegrzewało,
• że spacer wpływa na właściwy sen i apetyt dziecka,
• że w czasie spaceru podczas słonecznej pogody organizm dziecka wytwarza witaminę O (profilaktyka krzywicy).
Rodziców należy również poinformować, że z chwilą ukończenia pierwszego miesiąca życia należy zgłosić się z dzieckiem do poradni dzieci zdrowych, aby dokonać pierwszej kontroli stanu zdrowia niemowlęcia. Rodzice muszą być świadomi potrzeby wykonania następnych szczepień oraz kontroli stawów biodrowych.
Dla wielu matek problemem jest to, że karmiąc piersią, nie mogą sprawdzić, ile dziecko otrzymało pokarmu. Matka powinna nauczyć się oceniać, czy dziecko przyjmuje odpowiednią ilość pokarmu. Najlepszym sposobem oceny efektywności karmienia jest ważenie (w warunkach domowych) dziecka