neonatologia
8

ROZDZIAŁ 3

Badanie noworodka

Henryka Sawulicka-Oleszczuk, Agnieszka Skurzak, Grażyna J. Iwanowicz-Palus

Wszystkie noworodki urodzone w szpitalu przed wypisem do domu badane są każdego dnia. zarówno przez pediatrę/nconatologa, jak i położną.

Pierwsze badanie przeprowadzane jest tuż po porodzie w- celu oceny adaptacji noworodka do życia pozamacicznego oraz wykluczenia poważnych wad wymagających interwencji chirurgicznej.

Kolejne badania mają charakter przesiewowy ukierunkowany na wykrycie wad wrodzonych.

Badanie i ocena stanu ogólnego noworodka

Henryka Sawulicka-Oleszczuk

Cel główny:

Zapoznanie z elementami badania fizykalnego i neurologicznego noworodka Cele szczegółowe:

1    Omówienie pierwszego badania noworodka.

2    Omówienie poszczególnych elementów badania fizykalnego noworodka

3    Zapoznanie z elementami badania neurologicznego noworodka

4    Omówienie skali do oceny zachowari noworodka według Brazeltona.

Badanie noworodka ma na celu pierwszą ocenę anatomii i funkcji układów i narządów oraz ocenę sianu zdrowia dziecka

Ponadto badanie noworodka powinno: 1) umożliwić identyfikowanie chorób mogących upośledzać rozwój, a którym można zapobiegać, stosując szybkie działania prewencyjne albo leczenie (np. w depresji poporodowej, bezdechu); 2) stanowić podstawę do przewidywania problemów (np. na podstawie danych z wywiadu) oraz 3) przyczynić się do odkrywania możliwych czynników przyczynowych, które mogą wyjaśniać stany patologiczne niezależnie od ich bezpośredniego albo późniejszego znaczenia (np. badania przesiewowe w kierunku wrodzonych chorób metabolicznych).

Badanie noworodka 43

Elementy badania noworodka:

1.    Badanie podmiotowe: wywiad matczyny - kolejność ciąży, porodu, poprzednie ciąże i porody, choroby matki przed ciążą i podczas ciąży, opieka prenatalna, przebieg ciąży i porodu, czas trwania porodu, sposób ukończenia ciąży i porodu, znieczulenie podczas porodu, ekspozycja na leki, alkohol, papierosy oraz inne uzależnienia; wywiad rodzinny - choroby rodzeństwa, krewnych, status społeczno-ekonomiczny; ocena po-płodu.

2.    Badanie podmiotowe: ocena stanu ogólnego po urodzeniu powszechnie stosowana ocena wg skali Apgar uwzględnia takie objawy, jak częstość akcji serca, charakter oddychania, napięcie mięśniowe, zabarwienie powłok oraz reakcje na bodźce, ocenianych na 0, I punkt lub 2 punkty, w 1. min, 3., 5. i 10. min po porodzie. Im wyższa ocena, maksymalnie 10 punktów, tym lepsza kondycja dziecka.

3.    Badanie podmiotowe: ocena w ieku płodowego - przeprowadzana jest na podstawie kryteriów' morfologicznych i neurologicznych. Skala opracowana przez Ballard J.L. pozwala ocenić dojrzałość już w przypadkach noworodków urodzonych w 20. tyg. życia płodowego.

4.    Badanie podmiotowe: określenie pomiarów antropometrycznych - wszystkie noworodki mają wykonywane następujące pomiary: urodze-niową masę ciała, długość ciała, wymiar cicmieniowo-piętowy, obwód główki i obwód klatki piersiowej. Na podstawie parametrów rozwoju fizycznego i wieku płodowego wszystkie now orodki mogą być zakw alifikowane do kilku grup: noworodki z masą ciała odpow iednią do wieku płodowego, zbyt małą masą ciała do wieku płodowego i zbyt dużą masą ciała do wieku płodowego. Każda z tych grup charakteryzuje się odmiennym przebiegiem okresu noworodkowego, co powoduje potrzebę zaplanowania właściwego postępowania diagnostyczno-terapeutycznego oraz warunków pielęgnowania.

5.    Badanie fizykalne układów i narządów.

Pierwsze badanie noworodka powinno być przeprowadzone możliwie najszybciej po urodzeniu w celu wykrycia nieprawidłowości i ustalenia podstawowych kierunków dalszego postępowania diagnostyczno-terapeutycznego oraz zaplanowania właściwych sposobów opieki.___

W przypadkach porodów wysokiego ryzyka to badanie powinno odbywać się na sali porodowej i być ukierunkowane na wykrycie ewentualnych wad wrodzonych i problemów patologicznych, które mogą interferować z prawidłową krążeniowo-oddechową i metaboliczną adaptacją do życia pozamacicznego. Po tym podstawowym badaniu na sali porodowej następne badanie powinno się odbyć w kolejnych godzinach życia.

W sytuacji rutynowej zalecana jest obecność matki i ojca, co daje możliwość przekazania informacji o stanic zdrowia dziecka. Nawet malc, pozornie