132 7. Zasady obliczeń wytrzymałościowych śrub
W przypadku połączenia śruby dwustronnej z nagwintowanym gniazdem korpusu można przyjąć D « oo. Wówczas powyższy wzór przyjmie postać
1
w
(7.17)
Gdy materiał śruby i korpusu jest taki sam (E1 — E2 = E, n = v2) wzór (7.17) ma postać
Moment skręcający M, jaki trzeba przyłożyć, aby dokonać połączenia, wynika z sił tarcia na bocznych powierzchniach gwintu. Nacisk p„ na tych powierzchniach (rys. 7.12) jest równy
P
(7.19)
gdzie P — jest podziałką gwintu, aa — rzutem boku gwintu na oś.
W gwincie metrycznym P/2a = 8/5, gdzie p„ = 8p0/5. Powierzchnia
Tv . 2 i .
tarcia jednego zwoju gwintu wynosi F = 2 — (d2—di)/cos — ; (oznaczenia podano na rys. 7.12).
Rys. 7.12. Nacisk na bocznych powierzchniach gwintu pasowanego ciasno
Siła tarcia przy n zwojach gwintu na długości skręcenia i współczynniku tarcia // jest równa T = jupnF„, a stąd moment tarcia
(7.20)
Warunek wytrzymałości dla śrub poddanych działaniu sił osiowych Q t Jednoczesnym skręcaniem momentem M według hipotezy Hubera określa nierówność
Oz =
(7.21)
naprężeniem rozciąga
gdzie oz Jest naprężeniem zastępczym,
jącym lub ściskającym, z — naprężeniem skręcającym, ak, i kr>c są dopuszczalnymi naprężeniami przy skręcaniu oraz przy rozciąganiu kT lub ściskaniu kc, dj jest średnicą wewnętrzną gwintu śruby.
Zasady określania dopuszczalnych naprężeń podano w punkcie 7.2.
k
Przy obciążeniu statycznym “- — 1,7 (hipoteza Hubera) wzór (7.21)
K*
ma postać
(7.22)
Naprężenia skręcające w zakresie odkształceń sprężystych (rys. 7.13a) wyznacza się ze wzoru
__ M
* ,3 ' (7.23)
18*
Jeśli w całym przekroju rdzenia śruby zachodzą odkształcenia plastyczne (rys. 7.13c), naprężenia skręcające są równe
M
T — -
(7.24)
Rys. 7.13. Rozkład naprężeń skręcających w śrubie: a) w zakresie odkształceń sprężystych, b) w zakresie odkształceń sprężysto-płastycznych, c) w zakresie odkształceń plastycznych
W tym przypadku zachodzi równość
]/ o^+lir2 = Re, (7.25)
gdzie R, jest granicą plastyczności.