kwestia skąd one się wywodzą traci na znaczeniu. Powinieneś również mieć stale na uwadze, że każdy z nas ma odmienny system przekonań i wartości. Indywidualny „pejzaż neurologiczny” tworzą biliony sygnałów docierających do nas dzięki zmysłom. Podobnie jak deszcz spadający na glebę pooraną żłobieniami, nowe otrzymywane przez nas informacje (dzięki przekonaniom, stanowiącym takie żłobienia w naszych mózgach) są filtrowane i klasyfikowane w ten sam sposób, co poprzednie sygnały tego typu. To wyjaśnia, dlaczego Bill i George z przykładu opisanego w poprzednim rozdziale tak odmiennie zareagowali otrzymując tę samą wiadomość. Po prostu ich przekonania na temat samego siebie były różne. Odmiennie się więc zachowywali i ich działania przyniosły różne skutki.
Nie wszystkiego doświadczamy bezpośrednio. Czytamy książki, oglądamy telewizję - zdobywamy informacje na temat map mentalnych innych ludzi. Te doświadczenia „z drugiej ręki” stają się doświadczeniami bezpośrednimi, gdy zostaną zakodowane w mózgu. Czasami nawet nie jesteśmy pewni, czy jakieś doświadczenie miało miejsce naprawdę czy też czytaliśmy o tym, a może po prostu to nam się śniło. Manipulujemy naszą pamięcią za każdym razem, gdy staramy się coś z niej wydobyć. Może się zdarzyć, że wspomnienia, które przywołujemy z pamięci są wspomnieniami wspomnień o wspomnieniach. Tak więc to, co nigdy nie było rzeczywistością (a stanowiło naszą wewnętrzną reprezentację danego doświadczenia), z każdą próbą przywołania tego z pamięci staje się coraz mniej realne. Nic więc dziwnego, że posiadamy zdolność wyrzucania z pamięci przykrych wspomnień i zapamiętywania rzeczy przyjemnych, które z czasem stają się dla nas nawet bardziej atrakcyjne, niż gdy ich doświadczaliśmy. Powiedzenie „Czas leczy rany” odzwierciedla mechanizm, dzięki któremu pozbywamy się pewnych wspomnień. W procesie myślenia, który przeprowadzamy czytając książkę, słuchając radia czy „marząc na jawie”, zmianie ulegają wzorce połączeń neurologicznych, dzięki czemu możemy formować nowe przekonania czy też zmieniać te, które już posiadamy.
Na nasze przekonania pewien wpływ wywierają również rezultaty dotychczas podejmowanych przez nas działań. Jeśli do tej pory odnosiłeś w danej dziedzinie same sukcesy, utwierdziłeś się w przekonaniu, że jesteś dobry w tym, co robisz. Natomiast jeśli raz Ci się udawało, a raz nie, jak to bywa w większości przypadków, możesz myśleć na swój temat bardzo różnie. Jak więc widzisz, nasze przekonania są zależne od naszych dokonań w przeszłości, zarówno od sukcesów, jak i porażek (chociaż oba te terminy są określeniami wyjątkowo subiektywnymi). Pojmowanie i ocena tych dokonań nie opierają się na żadnym racjonalnym wzorcu -^pesymista odnoszący sukces może uznać to za łut szczęścia i dalej nie |wierzyć w swoje umiejętności, nie oczekiwać, że sukces może się powtórzyć i wciąż negatywnie oceniać zarówno swoje postępowanie, jak i całą H sytuację. 1 przeciwnie - osoba przejawiająca postawę optymistyczną, na-Twet jeśli nie odnosi sukcesów, potrafi wszystko sobie wytłumaczyć i w dalszym ciągu, nie zrażając się, dążyć do celu.
Każdy człowiek ma również swoje przekonania dotyczące czynni-y ków wywołujących w nim uczucia pozytywne. Przekonania te wyznaczają ■ zasady opierające się na odpowiedzi na pytanie: Co musi się stać, żebym i czuł się kochany, doceniany, wolny, zdrowy itd.l W rzeczywistości może-|my osiągnąć którykolwiek z wymienionych stanów uczuciowych nie uczestnicząc w jakichś konkretnych wydarzeniach. Jednakże niekiedy Ę wyznaczone przez nas kryteria zupełnie niepotrzebnie i w sposób irracjonalny wpływają ograniczająco na naszą zdolność odczuwania tego, co chcemy czuć. Zasady oparte na przekonaniach, zmuszające do podejmo-ania działań {muszę podnieść swoje kwalifikacje, muszę być dobrym ijcem, muszę zdobyć lepszą pracę) mogą albo wywrzeć korzystny wpływ, o też negatywnie odbić się na efektywności działań zmierzających do pEdobycia wyznaczonych przez Ciebie celów. Przekonania ograniczające zdają się być poza naszą kontrolą i jest prawdopodobne, że źle wpłyną na skuteczność naszych działań.
W NLP do przekonań podchodzi się w sposób raczej radykalny. W Ogystemie tym wychodzi się z założenia, że każdy człowiek jest zdolny Jpreować nowe przekonania i pozbywać się starych. Do Ciebie należy Przecież decyzja, w jaki sposób będziesz odbierał wewnętrznie te do-wiadczenia. Prawdopodobnie w życiu nie raz zmieniałeś przekonania, y wierzysz w coś obecnie, a miałeś zupełnie odmienne zdanie na ten |§ temat dziesięć lat temu (może być to przekonanie dotyczące na przykład i Twoich możliwości)? Czy jest coś, w co teraz nie wierzysz, za to byłeś o |f tym przekonany dziesięć lat temu? Co powiesz na temat swoich przekonań na temat ludzi, miejsc czy życia w ogóle? Znajdując odpowiedzi na te pytania z pewnością dojdziesz do wniosku, że posiadasz zdolność zmieniania swoich przekonań, czyli tym samym wprowadzania zmian w środowisku, wpływania zarówno na okoliczności, jak i efektywność swoich działań. Rozpatrując tę kwestię z innego punktu widzenia należy wyjaśnić, że zmieniając przekonania zmieniasz wewnętrzną reprezentację danego doświadczenia. Zaczynasz wykorzystywać inne połączenia neurolo-igiczne, inne „ścieżki w mózgu”. Jednakże ludzie nie używają swojej dolności zmieniania przekonań świadomie i tym samym nie sprawują ad nimi kontroli. Powinieneś więc zidentyfikować, które przekonania