NoB0

62    NAUKA O BOGU HIBLIJNO-HISTORIOZBAWCZE PODSTAWY WIARY W BOGA    63

stworzeń, gdyż kocha je i zna ich potrzeby; wie, co jest słuszne, i czyni to. Jest wobec nich sprawiedliwy. W związku z tym musi również sprzeciwiać się wszelkim niszczącym tendencjom, a więc być przeciwny wszelkiej niesprawiedliwości. Sprawiedliwość staje się wytyczną współżycia między ludźmi i zapowiedzią zbawienia (por. Iz 45,8).

W Nowym Testamencie usprawiedliwienie, to znaczy uczynienie sprawiedliwymi grzeszników, ludzi, którzy stali się niesprawiedliwymi, staje się istotą zbawienia przez Mesjasza.

Od czasów scholastyki pojęcie sprawiedliwości straciło swą biblijną pełnię, była ona bowiem postrzegana jako przeciwieństwo miłosierdzia i pogodzenie obu uważano za niemożliwe. W rzeczywistości miłosierdzie obejmuje również sprawiedliwość. Miłość potrafi stworzyć wyższą sprawiedliwość niż ta, którą osiągnięto by przez zniszczenie i unicestwienie. Sprawiedliwość Boża to nie pochodzący z zewnątrz środek dyscyplinarny.

2.6.7.3 Cierpliwość i gniew

Wyrażający się w miłosiernej sprawiedliwości sposób postępowania Boga może być jeszcze wyraźniej ukazany poprzez parę pojęć: cierpliwość (łagodność, pobłażliwość) i gniew. Również te dwa pojęcia wskazują, że Bóg nie sprawuje swej władzy nad ludźmi przez przymus i gwałt.

Przez cierpliwość Boga Biblia rozumie Jego gotowość do cierpliwego znoszenia swoich stworzeń. Tym z kolei dodaje odwagi do cierpliwego wytrwania (Syr 5,4; 18,11)²⁷.

²¹ Tę cechę Boga ukazuje przede wszystkim Nowy Testament: Rz 3,4.25; 15,5; 1 P 3,20; 2 P 3,9.15. Ale cierpliwości i wielkoduszności Boga nie wolno nadużywać: Rz 2,4; 9,22. O łagodności Boga mówi Iz 51,12; 57,18; 66,13. Znamienny jest opis w 1 Kri 19,11-13: Eliasz poznaje Boga nie w burzy, trzęsieniu ziemi czy w ogniu, lecz w łagodnym powiewie wiatru.

Ostrym kontrastem są teksty, które mówią o gniewie Boga (l’wt 9,8; często w Psalmach). W rzeczywistości i tutaj chodzi u tożsamość Boga z sobą samym. Bóg pragnie swego stworzenia i pragnie go w miłości. Gdy stworzenie w wolnej decyzji •»Iwraca się od Niego, miłość przejawia się jako gniew z powodu zła, które wbrew Jego intencjom zostało wywołane. Istotnym powodem gniewu jest świętość Boga, której człowiekowi nic wolno dotknąć.

Pod tym kątem widzenia należy również oceniać „przemoc" lloga w Starym Testamencie. Nie jest ona „przymiotem Boga”. Potępia On przemoc już w pradziejach, jako przeciwną Bogu (Rdz 3 i 4). Liczne opisy aktów przemocy Boga jako „wojownika" nie mają przedstawiać Go jako Boga siły; sens tych tekstów leży w ukazaniu, że zwycięstwa Izraela nie są jego własnymi osiągnięciami, lecz należy je przypisać temu, iż był prowadzony przez Jahwe (Wj 14,14; por. Sdz 5,23; 7,2).

2.6.8    Poznanie Boga z historii zbawienia

Stary Testament orientuje swoją „naukę o Bogu", jak widzieliśmy, według działania Boga. W działaniu tym szuka samego Boga. Kim jest Jahwe? Także wówczas ludzie wiedzieli, że wyczerpująca odpowiedź nie jest możliwa. Było dla nich również jasne, że wolno pokusić się o wypowiedzi choćby przybliżające, które w właściwy sposób starają się widzieć istotę Boga, to znaczy mówią, jaki jest naprawdę.

2.6.81    Transcendencja Boga

Pierwszym pojęciem jest tutaj pojęcie transcendencji. Nie występuje ono w Biblii jako takie, rozpoznajemy natomiast jego

MMMMMIII Mi III

iiiiiiiiiiiiiiimiuiiuuiuiiiiiilliiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiH