obraz052 (2)

- 54 -

Linie A i K dzielą obszar wykresu na cztery pola, w których:

1    - woda rozpuszcza zarówno węglan wapniowy, jak i stal;

2 - woda rozpuszcza tylko stal, jest więc korozyjna, lecz nieagresywna;

3 - woda nie rozpuszcza węglanu wapnia ani stali - czyli jest niekorozyjna i

nieagresywna;

4    - woda rozpuszcza tylko węglan wapniowy - jest więc tylko agresywna.

Pomimo dużego zastosowania wskaźnika indeksu stabilności wody dla oceny jej korozyjnych własności najbardziej miarodajne są jednak pomiary korozyjne wykonane bezpośrednio dla badanej wody.

Każda z norm i zaleceń odnośnie do jakości wody podaje, że woda nie powinna zawierać agresywnego dwutlenku węgla.

Usuwanie agresywnego dwutlenku węgla (odkwaszanie wody) można przeprowadzić dwoma sposobami:

A.    fizycznym - przez napowietrzanie wody;

B.    chemicznym - a) wiązanie dwutlenku węgla wodorotlenkiem wapniowym, sodo

wym lub węglanem sodu,

b) filtrowanie wody przez masy reagujące chemicznie z dwutlenkiem węgla.

Metody fizyczne usuwania dwutlenku węgla z wody polegają na napowietrzaniu wody w urządzeniach otwartych bądź zamkniętych.

W wyniku kontaktu wody z powietrzem atmosferycznym dwutlenek węgla przechodzi do powietrza aż do wyrównania ciśnienia cząstkowego w wodzie i powietrzu. Rozpuszczalność gazu w wodzie m zależy od jej temperatury i ciśnienia parcjalnego gazu i obliczamy wg wzoru:

m = k

(4.7)

gdzie:

k - współczynnik rozpuszczalności, równy rozpuszczalności gazu w danej

2

temperaturze i przy ciśnieniu 101325 N/m (1 atm),

2

p - ciśnienie parcjalne gazu 101325 N/m (1 atm).

Napowietrzanie wody w układzie zamkniętym stosuje się głównie dla wód o

3

wysokiej zasadowości (zm > 5 mval/dm ) bądź innych w połączeniu z chemicznym wiązaniem dwutlenku węgla w ciśnieniowych układach oczyszczania wód podziemnych. Napowietrzanie wody w układach otwartych polega na rozdeszczaniu (rozbryzganiu) wody w powietrzu,przesączaniu wody przez złoża ociekowe o naturalnym lub wymuszonym ciągu powietrza, napowietrzaniu wody o swobodnym zwierciadle za pomocą sprężonego powietrza. Proces ten może być osiągnięty w basenach rozbryzgowych w wieżach ociekowych z wypełnieniem pierścieniami Raschiga, koksu, mas plastycznych itp. oraz w urządzeniach specjalnych, gdzie sprężane powietrze rozdzielane jest przez cienkoporowate rury, płyty '-lub tkaniny z tworzywa sztucznego.

W celu usunięcia

CO^ (do 3-5 mg/dm ) można przyjmować złoża ociekowe

z wypełnieniem. Powierzchnię degazatora należy przyjąć przy założeniu obcią-

3    2    3    3

żenią powierzchni do 60 m /m *godz. oraz ilości powietrza do 15 m na 1 m

wody. Powierzchnia złoża stanowi około 7,5^#/. powierzchni pierścieni.

r (Tntensywność odkwaszania wody zależy od jej zasadowości, ponieważ ten

składnik decyduje o skuteczności odkwaszania przez napowietrzanie. Przy

3

zasadowości < 2 mval/dm wraz z napowietrzaniem należy stosować metody che-„ miczne.

Metody chemiczne wiązania dwutlenku węgla przyjmuje się wówczas, gdy napowietrzanie nie zapewnia dostatecznego efektu odkwaszania lub w przypadku gdy można go pominąć ze względu na stosowanie innych procesów uzdatniania. Do tego celu najczęściej używane jest wapno lub soda.

Ca(HC0₃)₂

CaO + H₂0 + 2C0₂

Wapno można dozować do wody w postaci mleka wapiennego lub wody wapiennej. Aby zapobiec wytrącaniu węglanu wapnia, zaleca się dozować wodę wapienną w ilości:

^RCa(0H)„ =0,84 • C0_

2    2a

mg/dm

3

(4.8)

gdzie:

mg/cm

CO^ - zawartość agresywnego dwutlenku węgla,

Sodę używa się tylko w tych przypadkach, jeśli w wodzie znajdują się jony wapnia w ilości wystarczającej dla wytworzenia powłoki ochronnej.

Na₂C0₃ + H₂0 + C0₂ = 2NaHC0₃

W porównaniu z wapnem wymagana ilość sody jest trzykrotnie wyższa. Dodawany do wody ług sodowy wiąże C0₂ wg następującej reakcji:

NaOH +H₂0 + C0₂ = NaHC0₃ + H₂0

Reakcja ta przebiega bardzo szybko i w miejscu dozowania często dochodzi do wytrącania wodorotlenku magnezu.