Obrazek6

Jfotnmi U

Q|bfta llj. Objawy lęku panicznego lowarz)’sz^ce agorafobii I objawy lęku uogólnianego

Typ objawów	Objawy	Typ objawów	Objawy
Objawy łęku panicznego i lęku uogólnionego
1. Objawy zakładu autonomicznego	•    odczucia z serca •    pocenie się •    drżenie lub dygotanie •    suchość w jamie ustnej	13. Objawy obejmujące stan psychiczny	•    zawroty głowy, wrażenie omdlenia, oszołomienia •    poczucie nierealności przedmiotów i samego siebie •    obawa przed utratą kontroli, „zwariowaniem” •    obawa śmierci
2. Objawy z kistki piersiowej	•    utrudnione oddychanie •    poczucie dławienia się •    dolegliwości z klatki piersiowej •    nudności lub nieprzyjemne doznania z okolic brzucha	4. Objawy ogólne	•    uderzenia gorąca, zimne dreszcze •    poczucie drętwienia, swędzenia
Pozostałe dwa objawy lęku uogólnionego
5. Objawy napięcia	•    napięcie, pobolewanie i ból mięśni •    niepokój, niemożność wypoczynku •    poczucie zamknięcia, załamania psychicznego Uadacści,___ z połykaniem, wrażenie obcego ciała w gardle	6. Objawy niespecyficzne 4	•    wzmożona reakga przestrachu •    trudności w koncentracji, poczucie pustki w głowie, zamartwianie się •    S^hjjirażlłwość trudności z zasypianiem z powodu zmartwień

Źródło: BipodMawie ICD-IO, 1998, s. 90.

Anna, 52 lata, mężatka, dwójka dorosłych cf8ed. Przez kilka lat pracowała jako pielęgniarka na pediatrii, a następnie założyła wraz z innymi współudziałowcami Jolka sklepów spożywczych, które dzięki jej „umiejętnościom kupieckim" prosperują do dziś doskonale. Obecnie pozostaje współudziałowcem, chociaż ze względu na stan zdrowia wycofała się z żyda zawodowego. Zgłosiła się do poradni zdrowia psychicznego, ponieważ lekarze rodzinni nie chcą już przepisywać jej leków, zwłaszcza Relanium i Lorafenu, bo uważają, źe jest od nich uzateżniona i powinna je zmienić na leki nowszej generacji. Anna nie wyobraża sobie, że mogłaby przestać brać leki, które od ponad dwudziestu iat pozwalają jej jakoś" funkcjonować. Na samą myśl o tym wpada w popłoch.

Pierwsze napady lęku przeżyta, gdy była młodą mamą, która nagłe pozostała w domu : sama z dzieckiem, bo mąż. w ramach doskonalenia gotowości bojowej rezerwistów, został powołany na kilka dni do wojska. Miała wtedy wrażenie, te umrze z powodu zawału. Serce biło jej tak, że czuła je w całym ciele, tętno miała bardzo szybkie, .nse mogła oddychać, bała : się, że traci przytomność. Choć nie wie, czy ją straciła, to doszła do siebie, gdy usłyszała - płacz dziecka. Wezwała pogotowie, a lekarz zaordynował jej teki uspokajające. Ponieważ bardzo niepokoiła się o swój stan zdrowia, przeszła specjalistyczne badania, które wykluczyły chorobę serca. Była jednak pielęgniarką i, jak twierdzi, doskonale wiedziała, że ' .medycyna zawodzi". Przez trzy miesiące, tak długo jak mąż byt w wojsku, mieszłcate z mą i siostra. Potem przez około pięć lat miała spokój, do momentu, kiedy mąż musiał zmienić t miejsce pracy z powodu reorganizacji zakładu. Gdy dowiedziała się, źe będzie dojeżdżał . około 60 km, poczuła, źe wszystko się wali. Pojawiły się takie same stany ^przedzawało-we", które rozpoznano w końcu jako napady paniki. Od tego czasu Ar.na zabierała wszę-■; dzie ze sobą leki nasercowe i uspokajające. Pomaga! jej tyiko Łorafen. Bała się sama ■ chodzić po osiedlu, nie mogła pójść do sklepu czy kościoła. Na samą myśl o autobusie lub tramwaju kręciło jej się w głowie, a serce biło jak oszalałe. Mogła jeździć samochodem. ; co dawało jej poczucie swobody. Wybierała tylko takie trasy, na których nie było korków. " Na przednim siedzeniu miała zawsze przygotowane wszystkie leki, żaby mogła ich użyć i „w razie konieczności’. Obok stała butelka z wodą do popicia, bo bała się, źe może się : udusić podczas zażywania leków bez popicia.

Dzięki Lorafenowi mogła robić różne rzeczy sama, choć tyiko z mężem czuła się bezpiecz-: nie. Gdy przestała pracować, w gorsze dni jeździ z nim do pracy.

Podczas występowania okresów bezobjawowych pacjenci cierpiący na napady paniki przeżywają często sprzeczne uczucia, z jednej strony zaczynają mieć nadzieję, że stanten już nigdy się nk    drugiej pojawi w sic lek związany

z oczekiwaniem na kolejny afrk, który ssożs nasilić hsz żadnej zapowiedzi. Ponieważ za każdym razem napad taki wzbudza silny lęk o stan zdrowia, pacjenci zazwyczaj najpierw zgłaszają się do szpitala, później decydują się często na kosztowne leczenie (Angenendt 2005).

w zależności od liczby napadów lęku panicznego w ciągu czterech tygodni wyróżnia się zaburzenia umiarkowane - co najmniej cztery napady w okresie czterech tygodni lub cięźkie^cztery naparty WTygodnui, przez cztery tygodnie (ICD-10,1998, s. 93).    I

1133. Lęk uogólniony

Jeśli osoba cierpi z powodu fobii przed konkretnymi przedmiotami czy sytuacjami. może podejmować różne kroki, które chronią ia przed tego typu_prze- ^ yciami. Najczęściej unika miejsc czy sytuacji, w których byłaby narażona na wetkniecie się z nimi, czasami korzysta ze wsparcia najbliższych którzypcóbtffą^ ~ ją przekonać, że niebezpieczeństwo nie jest wrale tak wielkie. Inaczej sprawa wygląda, jeśli chodzi o lek uogólniony; osoba odczuwająca nieustający niepokój <?-i napięcie nie wie, czegp-tak naprawdę się obawia.

ZabuĘy^ajy lęku, uogólnionego występują zarówno w okresie i adolescencji. jak i życiu dorosłym. Zespół ten charakteryzuje się tym, źe lęk i poczucie zagrożenia nie odnosi sie do jakiegoś konkretnego przedmiotu czy_i sytuacji, ali przyjmuje postać bliżej nieokreślonopn. nasilonego napięda, mar- 1