Obraz
1 (140)

o przeprowadzeniu publicznej emisji, a także o dematerializacji akcji¹. Na pierwszym etapie procesu transformacji przyjęte rozwiązania prawne wymagają sporządzenia przez spółkę prospektu emisyjnego oraz zatwierdzenia tego dokumentu przez Komisję Nadzoru Finansowego. W ramach pierwszego sposobu plasowania akcji na giełdzie, po wypełnieniu procedury administracyjnej przed Komisją, następuje przeprowadzenie oferty publicznej skierowanej do potencjalnych inwestorów². Sukces oferty może zadecydować o uplasowaniu papierów wartościowych na rynku regulowanym. Ustawa o ofercie publicznej i spółkach publicznych definiuje dwie fonny oferty:

-    pierwotną ofertę publiczną³,

-    pierwszą ofertę publiczną⁴.

Różnica pomiędzy formami oferty publicznej sprowadza się do dwóch cech bezpośrednio ze sobą powiązanych. Pierwsza cecha to charakter instrumentów będących przedmiotem oferty: instrumenty nowej emisji lub wyemitowane wcześniej i objęte przez inwestorów w ofercie niepublicznej. Druga cecha to pozycja podmiotu będącego sprzedawcą instrumentów w ofercie: emitent papierów wartościowych lub tzw. wprowadzający⁵. Jeżeli sprzedawcą jest sam emitent, który jest wystawcą emitowanych w serii papierów wartościowych, a przedmiotem oferty są instrumenty finansowe nowej emisji, to jest to oferta publiczna w obrocie pierwotnym (tzw. pierwotna oferta publiczna). Rozwiązanie takie jest wykorzystywane przez spółki akcyjne do pozyskania i podniesienia wartości kapitału zakładowego. Natomiast w ramach pierwszej oferty publicznej sprzedawcą jest tzw. wprowadzający, który jest właścicielem emitowanych w serii papierów wartościowych. Celem oferty nie jest wówczas podniesienie kapitału zakładowego spółki akcyjnej, a przedmiotem oferty nie są nowo emitowane instrumenty, lecz papiery wartościowe już wcześniej objęte przez inwestorów na rynku pierwotnym w ramach emisji niepublicznej. Fonna pierwszej oferty publicznej wykorzystywana jest między innymi w następujących sytuacjach:

-    prywatyzacji spółki Skarbu Państwa,

-    uplasowania spółki w obrocie zorganizowanym w celu rozszerzenia możliwości pozyskiwania kapitału na rynkach finansowych,

-    rozproszenia akcjonariatu spółki,

-    wyjścia z inwestycji w akcje spółki przez inwestora lub grupę inwestorów.

Bez względu na to, czy ma się do czynienia z pierwotną czy pierwszą ofertą publiczną, istnieje ryzyko nieuplasowania papierów wartościowych na rynku. Sytuacja taka ma miejsce, jeżeli nie zostanie objęta przez potencjalnych inwestorów przynajmniej minimalna liczba instrumentów, by ofertę można było uznać za taką, która doszła do skutku. Polskie prawo wykorzystuje rozwiązania, które umożliwiają emitentom, wprowadzającym i inwestorom na zawieranie umów gwarantujących domknięcie oferty. Umowy takie określa się terminem subemisji i występują one w dwóch formach:

-    subemisji inwestycyjnej⁶,

-    subemisji usługowej⁷.

Umowa o subemisję inwestycyjną — w zależności od typu oferty publicznej - zawierana jest pomiędzy emitentem lub wprowadzającym a subemitentem inwestycyjnym. Przedmiotem umowy jest zobowiązanie subemitenta inwesty-cyjnego do nabycia na własny rachunek całości lub części papierów wartościowych, na które nie złożono zapisów w terminie ich przyjmowania, oferowanych w ramach pierwotnej lub pierwszej oferty publicznej. Umowa o subemisję usługową jest zawierana pomiędzy emitentem lub wprowadzającym a subemitentem usługowym. W tym przypadku umowa o subemisję jest zobowiązaniem subemitenta usługowego do nabycia na własny rachunek całości lub części papierów wartościowych w celu dalszego ich zbycia odpowiednio w pierwotnej lub pierwszej ofercie publicznej.

Następstwem zatwierdzenia prospektu emisyjnego oraz przeprowadzenia oferty publicznej jest możliwość uplasowania papierów wartościowych w obrocie na rynku regulowanym. W przypadku obrotu giełdowego procedura jest dwuetapowa:

-    dopuszczenie do obrotu giełdowego,

-    wprowadzenie do obrotu giełdowego.

Wniosek o dopuszczenie papierów wartościowych do obrotu na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie składa ich emitent (spółka). Dopuszczenie wymaga uchwały Zarządu Giełdy, chyba że papiery wartościowe są dopuszczone do obrotu giełdowego na mocy regulaminu Giełdy. W zależności od warunków, jakie spełnia spółka publiczna, może ona zostać dopuszczona do obrotu na jednym z dwóch rynków:

-    podstawowym, który jest tzw. rynkiem oficjalnych notowań,

-    równoległym, niebędącym rynkiem oficjalnych notowań.

169

1

Art. 5 ust. 8 Ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Dz.U. 2005, nr 183, poz. 1538 z późn. zm.

2

²¹¹⁵ Art. 3    Ustawy o ofercie publicznej i spółkach publicznych. Dz.U. 2005,    nr 184, poz. 1539    z późn. zm.

3

²⁽¹⁶ Art. 4    pkt    3 Ustawy o ofercie publicznej i    spółkach publicznych. Dz.U.    2005 nr 184, poz.    1539 z późn. zm.

4

Art. 4    pkt    5 Ustawy o ofercie publicznej i    spółkach publicznych. Dz.U.    2005, nr 184, poz.    1539 z późn.    zm.

5

²¹¹⁸ Art. 4    pkt    7 Ustawy o ofercie publicznej i    spółkach publicznych. Dz.U.    2005, nr 184, poz.    1539 z późn.    zm.

6

^21,9 Art. 4 pkt 12 oraz art. 14 Ustawy o ofercie publicznej i spółkach publicznych. Dz.U. 2005, nr 184, poz. 1539 z późn. zm.

7

Art. 4 pkt 13 oraz art. 15 Ustawy o ofercie publicznej i spółkach publicznych. Dz.U. 2005, nr 184, poz. 1539 z późn. zm.