342 Podstawy fizjoterapii
• przeprosty w leżeniu przodem;
• przeprosty w leżeniu przodem, z dodatkową stabilizacją obręczy miednicznej pasem lub ręką terapeuty (tzw. overpressure)‘,
• przeprosty w pozycji stojącej;
• mobilizacje w przeproście;
1 manipulacje w przeproście;
• mobilizacje rotacyjne w przeproście;
• manipulacje rotacyjne w przeproście;
• mobilizacje w zgięciu;
• manipulacje w zgięciu;
• manipulacje rotacyjne w zgięciu;
• zgięcia w pozycji leżącej;
• zgięcia w pozycji stojącej;
• zgięcia w pozycji siedzącej;
• zgięcia w staniu, z oparciem jednej kończyny dolnej na krześle (noga zgięta
pod kątem 90° w stawie biodrowym i kolanowym);
• korekcja przesunięcia bocznego tułowia;
• samodzielna korekcja przesunięcia bocznego.
Podobny do powyższego program usprawniania może dotyczyć również odcinka szyjnego kręgosłupa. W tym jednak przypadku ruchy przeprostu zastępowane są ruchami retrakcji tego odcinka kręgosłupa, ewentualnie z dodatkowym wyprostem, wspomnianym wyżej overpressure, rotacją lub zgięciem bocznym -kiedy zaistnieje taka potrzeba.
Niezwykle istotne jest, by tego rodzaju terapii towarzyszył wspomniany wcześniej tzw. „fenomen centralizacji”, czyli stopniowe dośrodkowe przemieszczanie się objawów bólowych (w trakcie wykonywania ruchów mających działanie terapeutyczne), co świadczy o ustępowaniu mechanizmów uciskowych na korzenie nerwowe oraz tkanki okołokręgosłupowe.
Zasadniczym celem powyższych działań jest przywrócenie (w miarę możliwości) fizjologicznych stosunków anatomicznych, prawidłowej postawy ciała i funkcji tkanek miękkich oraz uzyskanie dobrej stabilizacji kręgosłupa.
Metoda D. Butlera
Australijski fizjoterapeuta David Butler pod koniec XX wieku usystematyzował sposób oceny neuromechaniki struktur nerwowych oraz wypracował cały szereg technik służących poprawie przesuwalności tkanki nerwowej względem innych tkanek. Autor rozważa przyczyny zaburzeń zdolności poślizgowych struktur łącz-notkankowych układu nerwowego (opony twardej, onerwia, nanerwia, śródnerwia) i przyczyn tych dopatruje się w dwojakiego rodzaju czynnikach - wewnętrznych oraz zewnętrznych. Do pierwszych zalicza obrzęki, krwiaki, deformacje, zmiany ustawienia elementów kostnych, zwłóknienia tkanki łącznej, zmiany nowotworowe oraz ograniczenia ruchomości. Czynnikami zewnętrznymi prowadzącymi do deficytu zdolności poślizgowych osłonek łącznotkankowych układu nerwowego są natomiast: wadliwa postawa, długotrwałe utrzymywanie nieprawidłowej pozycji ciała i lokalne przeciążenia narządu ruchu.
W części diagnostycznej metody zastosowanie znajdują testy oceniające czucie dotyku, bólu oraz propriocepcję. Ocenie poddawana jest również siła tzw. mięśni wskaźnikowych oraz odruchy mięśniowe. Istotne znaczenie różnicujące ma zastosowanie tzw. testów napięciowych. Wynik tych ostatnich decyduje
Ryc. 221. Mobilizacja napięciowa nerwu pośrodkowego wykonywana za pomocą ruchów palców i nadgarstka (a - pozycja wyjściowa, b - pozycja końcowa)
Ryc. 222. Mobilizacja napięciowa nerwu pośrodkowego wykonywana za pomocą ruchó łokcia (a - pozycja wyjściowa, b - pozycja końcowa)