Jednostka rozwijająca siępozytywnie, a szczególnie jednostka rozwijająca się w sposób przyspieszony i twórczy, tni/si kierować własnym rozwojem, musi się rozwijać sama z siebie, musi kontrolować dyrtamizmy aatopsychoterapeutyczne i kierować nimi ii' warunkach konfliktowych, ir stanach silnie wzmożonej pobudliwości psychicznej, w stanach kryzysowych.
Maria Szulc
Muzykoterapia obecnie wykorzystywana jest nie tylko jako narzędzie terapeutyczne, lecz coraz częściej odgrywa ona rolę profilaktyczną. W działaniach profilaktycznych, poza wspomnianym już wpływem relaksującym zadania muzykoterapeutyczne stosowane są przeważnie do aktywizacji ogólnej. W tym celu proponowane są rozmaite programy ruchowe z odpowiednio dostosowaną muzyką. Działania te przyczyniają się m.in. do:
> uregulowania napięcia psychofizycznego,
> uiytmizowania życia codziennego,
| usprawnienia umysłowego.
> poprawy komunikacji międzyludzkiej.
Zastosowanie elementów muzykoprofilaktyki w codziennym życiu pomaga oderwać się od rutynowych zajęć i obowiązków, pomaga zrelaksować się, usposobić pogodnie i optymistycznie. W ramach większości celów profilaktycznych przewiduje się ochronę i zachowanie zdrowia oraz zapobieganie powstawaniu różnorodnych schorzeń chorobowych. W tych działaniach muzykoterapia znajduje swoje zastosowanie poprzez umożliwienie wczesnego zredukowania stresu za pomocą technik odreagowujących, a następnie wyuczenie różnych form wypoczynku.
Muzykoprofilaktyka pomaga także w samopoznaniu (psychicznym, ; fizycznym, twórczym), w integracji z otoczeniem, aktywizacji fizycznej, muzycznej i plastycznej. Może również zadziałać wyrównawczo na istniejące wady rozwojowe (postawy ciała, oddechu, mowy, zachowań społecznych), poprawiając jednocześnie samoocenę.
W Polsce wyróżnia się obecnie następujące rodzaje działań o charakterze muzykoprofilaktyki (Kierył M., 1996):
1. naturalne - wykorzystujące dźwięki natury (śpiew ptaków, szum morza),
2. spontaniczne - wykorzystujące spontaniczne formy głosowo-ruchowe (śpiew, nucenie, pstrykanie),
3. sytuacyjne - które powstają podczas wykonywania określonych czynności (nucenie przy goleniu, śpiewanie kołysanek itp.)
4. adaptowane - wykorzystujące przypadkowe sytuacje do potrzebnych działań (relaksacyjnych lub aktywizujących),
5. aranżowane - wcześniejsze przygotowanie określonych utworów muzycznych, które w odpowiednim momencie mogłyby być wykorzystane w celach profilaktycznych (np. jako tło do prezentacji, pogadanki lub zabawy),
6. kliniczne - związane z edukacją w zakresie wykorzystania muzykoprofilaktyki u pacjentów po zakończonej hospitalizacji.
Forma ćwiczeń stosowanych w ramach muzykoprofilaktyki jest różna gatunkowo. Zazwyczaj mają one charakter rozluźniająco-aktywizujący. Nadają się do wykonania w każdych warunkach i dla osób w każdym wieku. Ćwiczenia mogą ulegać odpowiednim modyfikacjom w zależności od dyspozycji psychiczno-ruchowych. Proponowane są różnorodne zestawy ćwiczeń oparte na idei rekreacji ruchowej przy muzyce. Wykorzystywane są ćwiczenia ruchowe, oddechowe, z instrumentami perkusyjnymi, relaksacyjne, ekspresyjne i kreatywne, wszystkie stymulowane muzyką odpowiednio dostosowaną do wyznaczonych celów profilaktycznych. Ośrodki Profilaktyki Muzycznej stawiają sobie kilka podstawowych celów, m.in.:
Matggrzata Kronenbereer — Mu7\kotercti)itu 35