Obraz9 (89)

Wartości p/r są szczególnie użyteczne podczas wykreślania krzywych miareczkowania w analizie strąceniowej (rozdział 7).

Do obliczenia iloczynu rozpuszczalności badanej substancji konieczna jest znajomość jej rozpuszczalności, którą można wyznaczyć doświadczalnie. Zadanie to nie należy do łatwych, tym też tłumaczy się pewne różnice w wartościach iloczynu rozpuszczalności podawanych przez różnych badaczy. W tabeli 3.1 zestawiono przykładowe iloczyny rozpuszczalności niektórych związków.

Trudno rozpuszczalna substancja tylko wówczas strąca się z roztworu w postaci osadu, gdy iloczyn ze stężeń jej jonów przekroczy wartość Ir.

W zależności od stopnia nasycenia roztworu mogą wystąpić następujące relacje:

1)    w roztworze nasyconym    < Ir,

2)    w roztworze nasyconym [A^B"] = Ir,

3)    w roztworze przesyconym [A^JB^-] > Ir.

w temperaturze 18-25°C, wg [5]

Wzór związku	Iloczyn rozpuszczalności	Wzór związku	Iloczyn rozpuszczalności
halofi	enki	wodorotlenki
Hg2I2 Hg2Cl2 Agi AgBr AgCI Pbl2 PbCl2	3,2 • 10'^282,0 • 10'^181,5 • 10"'^6 7.7    ■ 10‘^13 1.8    • 10^_I° 1,4 ■ 10^-8 1,0- S	Fe(OH)3 Al(OH)3 Fe(OH)2 Zn(OH)2 Mn(OH)2 Mg(OH)2	1,1 • 10'^361,9 • IG'^321,6 -10'^141,8 -10^-14 4.0    • 10^-'^4 1.1    ■ 10^-11
węglany		siarczki
BaCOj SrC03 CaC03 MgCOj	4,8 ■ 10~^91,6 -10-^91,0 • 10"^81,0 -10"^5	Bi2S3 HgS Ag2S CuS Sb2S3 As2S3 CdS PbS CoS NiS	1.5    • itr^72 4.0    ■ 10"^33 1.6    ■ 10-^19 8.5    • 10"^43 1.0    • 10"^3° 4.0    • 10"^M 3.6    • 1CT^29 3.4    • 10-^2* 1.1    • lir^2* 3.0 • 1(T“ 1.4    • 10^-24 1.2    -10^-23 3.7    • 10"^19
siarczany(VI)
BaS©4 PbS04 SrS04 CaS04	1.1    • io-‘° 2.2    • 10"^82,8 • 10^-76,1 • 10^-5
chromi any(VI)		ZnS
PbCr04 Ag2Cr04 BaCr04 SrCr04 CaCr04	1,7 • 10*^149,0 ■ 1(T^12 2.4    ■ 10'^10 3.5    • 10^-52,3 ■ 10~^2	FeS MnS

3.1.3. Czynniki wpływające na rozpuszczalność Wpływ wspólnego jonu

Zwiększając stężenie jednego rodzaju jonów w roztworze nasyconym, na które rozpada się dana sól, stężenie drugiego rodzaju jonów ulega zmniejszeniu tak, że iloczyn stężeń pozostaje wielkością stałą w stałej temperaturze. Chcąc więc jak najbardziej zmniejszyć pozostającą w roztworze ilość oznaczanego jonu, należy odpowiednio zwiększyć stężenie drugiego jonu

55