Obraz3 (89)

WARTOŚCI

Trzy koncepcie wartości:

a)    platońska - warto ściamPsątu pewrnTbyty,

b)    przedmiotowa — wartościami są pewne rzeczy, istnieją one obiektywnie, są niezależne od człowieka,

c)    podmiotowa - wartości są funkcją ludzkiej percepcji, wartości to pewne zjawiska ze sfery świadomości człowieka, które poza nią nie istnieją

W ujęciu empirycznym wartością jest wg Znanieckiego, to wszystko co jest potencjalnym przedmiotem ludzkich dążeń i działam

Wartość stanowi dowolny przedmiot materialny lub idealny, w stosunku do którego jednostki lub zbiorowości przypisują postawę szacunku i dążenie do jego osiągnięcia odczuwają jako

przymus.

S. Ossowski podzielił wartości na:

a)    odczuwane — sąatrakcyjne dla jednostki w znaczeniu emocjonalnym. Są to wartości zintemalizowane, dążenie do ich zaspokojenia odczuwamy jako własną potrzebę,

b)    uznawane — to jest przedmioty, w stosunku do których żywimy przekonanie, że posiadają jakąś wartość obiektywną. W przypadku ich realizacji, możemy odczuwać pewien przymus zewnętrzny.

Ossowki wyróżnia także wartości:

a)    uroczyste (świąteczne) — istnieją na sposób wiodących ideałów, człowiek w ich obronie jest w stanie poświęcić inne wartości. Wartości te posiadają intensywne zabarwienie uczuciowe, wyzwalają sytuacje nagłe, czasem dramatyczne,

b)    codzienne — stanowią one przedmiot dążeń i aspiracji człowieka na co dz^ęń- Kierują one postępowaniem i nadają sens życiu jednostki. Należą tu wartoścfjak, np., dostatek, szczęście rodzinne.

Inny podział wartości:

a)    autoteliczne - wartości „same w sobie” jak np., dobro, piękno, sprawiedliwość. Nie wymagają one uzasadnień

b)    instrumentalne — są to środki służące do osiągania bardziej cenionych wartości (wartości autotelicznych — podstawowych).

Wartości są uwarunkowane kulturą ale również kultura jest uwarunkowana funkcjonującymi w niej wartościami.

Wartości są podstawą tworzenia i funkcjonowania norm.

Wartości są regulatorami ludzkich dążeń i postępowania. Pozwalają na ocenę postępowania innych ludzi.

Wartości są najbardziej istotnym elementem grupy. Wokół wartości skupiają się jednostki tworząc grupę społeczną