Obraz04 (6)

zorganizować w pełni, wobec czego wysłano je na front w postaci brygad. Były to: 1131 BGren, 1132 BGren. 104 BPanc. Ponadto Dowództwo Wojsk Zapasowych odtworzyło na bazie struktur rozbitych na froncie wschodnim jedno dowództwo korpusu (XXVII KA) oraz trzy dywizje (25 DPanc, 6 DP i 45 DGren), które także skierowano z powrotem do działań.

Przegrupowania w ramach frontu wschodniego i z zewnątrz oraz uzupełnienia z zasobów w kraju nie ograniczyły się tylko do związków taktycznych piechoty i pancernych. Objęły także jednostki wzmocnienia i wsparcia, a szczególnie czołgowe, artyleryjskie i inżynieryjne.

Wszystkie te kroki, mające na celu odtworzenie przerwanego frontu obrony Grupy Armii „Środek”, wszczęto jeszcze w końcu czerwca, a główne ich nasilenie nastąpiło w pierwszej połowie lipca. Część z nich zrealizowano także w drugiej połowie lipca, gdy działania radzieckie dotarły do obecnych wschodnich granic Polski.

Dynamika przegrupowań na rzecz Grupy Armii „Środek” była bardzo duża. Każdego dnia w transportach kolejowych lub kołowych znajdowało się co najmniej kilka dywizji i różnych oddziałów wzmocnienia. I tak na przykład 13 lipca stan przegrupowań przedstawiał się następująco: do Kowna skierowano cszelony, w których przerzucano DSpad-Panc „Hermann Góring”, 6 DPanc. 73 DP, 196 DP, oddział pancerny „Grossdeutschland” i 88 BArt; do Suwałk 19 DPanc; do Grodna — 3 DPanc SS „Totenkopf¹, 1071 pgren i 704 BArt; do Białegostoku 5 DPanc SS „Wiking” i 20 pancerny oddział rozpoznawczy; do Wołkowyska — dywizjon 303 oddziału artylerii przeciwlotniczej, 2 oddział dział pancernych i dywizjon 108 oddziału artylerii; do Oranczyc — 102 DP i 292 DP; do Brześcia 35 DP, 17 DP i 541 DGLud".

Warto zwrócić uwagę, że większość przegrupowanych związków i oddziałów nie została użyta tam, gdzie była kierowana. Szybko zmieniająca się sytuacja, dyktowana postępami radzieckiego natarcia, dezaktualizowała plany dotyczące kierunków wprowadzenia tych wojsk do działań. Stąd też przewożone jednostki albo zawracano w drodze, albo natychmiast po wyładowaniu na stacji przeznaczenia ponownie przerzucano w inny rejon. Spotkało to m.in.: 5 DPanc SS „Wiking”, 3 DPanc SS „Totenkopf”, DSpad-Panc „Hermann Góring**, 19 DPanc, 73 DP, 541 DGLud, 102 DP i inne. Ponadto jednostki te spóźniały się na skutek powstających w drodze zatorów oraz działalności radzieckiego lotnictwa, a także radzieckiej i polskiej partyzantki. Wszystko to pogłębiało i tak już duże trudności operacyjne.

Łącznie dla odtworzenia sił Grupy Armii „Środek” podporządkowano jej sześć dowództw korpusów oraz trzydzieści cztery dywizje i cztery brygady, w tym dziesięć dywizji i dwie brygady pancerne oraz jedną dywizję granadierów pancernych. W wyniku uzupełnień nie tylko wyrównano zadane jej na Białorusi straty, ale znacznie wzmocniono w stosunku do stanu wyjściowego sprzed 23

13

1

Dokument z 13 lipca 1944 r., MiD WIH. t. 311. roi. 227. kl. 0001003.