Obraz06 (8)

opanowania Dzierżenina, która nie przyniosła powodzenia. Dywizja została zaatakowana przez jednostki 65 A, które uderzyły z Karniewa, i związana walkami.

Wojska radzieckie pod koniec trzeciego dnia zmagań wyraźnie opanowały już sytuację. Między innymi wpłynęło na to wprowadzenie przez gen. Balowa posiłków na przyczółek, w tym oddziałów 1 KPancGw, którego jedna z brygad w tym czasie została wyposażona w ciężki sprzęt pancerny.

7    października wojska radzieckie zaczęły stopniowo odbierać przeciwnikowi inipjatywę. Tego dnia po zaciętych walkach jednostki 65 A włamały się w ugrupowanie wojsk XX KA na północno-wschodnim skraju niemieckiego wyłomu w rejonie Klasek, a także odrzuciły je z rejonu Dzierżenina w kierunku południowo-zachodnim.

8    października wojska niemieckie podjęły wysiłki wznowienia przeciwuderze-nia, lecz, jak meldował do OKH gen Reinhardt. „natarcie załamało się wskutek stale wzrastającej siły obronnej przeciwnika, wspartej huraganowym ogniem artylerii” ¹⁴.

Jeszcze w kolejnych dniach Niemcy próbowali nacierać, jednak nie uzyskali już więcej powodzenia. Wszędzie napotkali na bardzo silną radziecką obronę. Do 12 października wojska gen. Balowa całkowicie załamały niemieckie przeciwuderzenie, a nawet w wyniku licznych kontrataków poprawiły swe położenie ^1S.

Toczone walki były bardzo zacięte. Generał major Piotr Tieriemow, dowódca 108 DP, która znalazła się w centrum niemieckiego przeciwuderzenia. powiedział, że „walka na przyczółku nad Narwią była dla oddziałów dywizji jedną z. najzacieklejszych w całej wojnie” ^,0. A przecież związki taktyczne 65 A na swym szlaku bojowym uczestniczyły w wielu bitwach (wymienię chociażby bitwę stalingradzką i na łuku kurskim) decydujących o przebiegu wojny.

Kończąc omawianie niemieckiego przeciwuderzenia na przyczółku pułtuskim, należy też odnotować, że dużej pomocy w sposób pośredni zmaganiom 65 A udzieliły wojska 48 A gen. Romanienki i 3 A gen. Gorbatowa 2 Frontu Białoruskiego.

W dniu 5 października wszczęły one działania zaczepne na przyczółku różańskim, które miały na celu jego powiększenie. Ta lokalna operacja związała całkowicie siły 2 A gen. Weissa. Nie tylko nie mógł on wzmocnić wojsk walczących przeciwko 65 A pod Pułtuskiem, ale nawet w miarę uzyskiwania powodzenia przez siły gen. Romanienki i gen. Gorbatowa zmuszony był kierować przeciwko nim jednostki kosztem zgrupowania uderzeniowego XX KA. Między innymi bardzo wymiernym dla gen. Batowa skutkiem zmagań w rejonie Różana było związanie tam niemieckiej 6 DPanc, którą gen. Weiss początkowo także zamierzał użyć w składzie przeciwuderzających wojsk XX KA.

¹⁴    Meldunki Grupy Armii ..Środek” z4-13 października 1944 r.. MiD WIH. t. 312. roi. 346. kl. 7920462-7920571.

¹⁵    Ibidem.

¹⁶    P. Batów. op. cit.. s. 492.

149