Obraz09 (6)

wojsk z walk przeciwko powstańcom. Wręcz przeciwnie — jednym z pilnych ich zadań była likwidacja wspólnie z korpusem von dem Bacha ośrodków powstańczych na Żoliborzu i Górnym Czerniakowie.

Właśnie na Żoliborzu z przybyłych tu najwcześniej sił 25 DPanc utworzono grupę uderzeniową, której trzon stanowiły 25 panc. baon rozpoz. i 86 panc. baon sap. Jednostki te już w natarciu przeprowadzonym 14 września odrzuciły zaskoczonych powstańców od Wisły i podeszły na odległość 200 m od Cytadeli. Walki były bardzo zacięte. Jak meldował gen. Vormann, zginęli w nich m.in. dowódca 25 panc. baonu rozpoz. i dwóch dowódców kompanii. Następnie Niemcy wprowadzili nad Wisłę 2 pgpanc. który tutaj przejął obronę, oddzielając od rzeki powstańczy Żoliborz.

Silne uderzenie wykonano także na Górny Czerniaków. Wprawdzie siły płk. „Radosława" oparły się naciskowi Niemców, niemniej jednak i tu obrona została znacznie ścieśniona ²⁴.

Tymczasem 15 września trwały dalsze walki o likwidację niemieckiego przedmościa. Wreszcie jednak wyraźne powodzenie uzyskały także jednostki 70 A. Oddziały jej prawoskrzydłowego 96 KA o świcie skutecznie zaatakowały obronę 5 DPanc SS ..Wiking" w rejonie Bcniaminowa i opanowały ujście Bugu, Rynię, Białobrzegi i północny skraj Aleksandrowa. Natomiast 114 KA natarł na 3 DPanc SS „Totenkopf* i odrzucił ją za Kanał Królewski między Aleksandrowem a Stanisławowem.

47 A. wspierana czołgami 8 KPanc, też uderzyła z nastaniem świtu. Początkowo powodzenie uzyskał jedynie 125 KA, który opanował Marki, Czarną Strugę. Nowe Bródno. Białołękę, Annopol i Żerań. W tych warunkach nieprzyjaciel zaczął wycofywać się za Kanał Królewski (miał on stanowić oparcie obrony) również przed prawym skrzydłem 47 A. Jej jednostki w godzinach popołudniowych oraz wieczorem próbowały przełamać niemiecką obronę za kanałem, ale zmuszone zostały do zalegnięcia. Walki były bardzo krwawe. Generał Gusiew meldował, że straty jego armii wyniosły 78 zabitych oraz 496 rannych ²⁵.

Warto tu dodać, że z 47 A dziennie ubywało około batalionu piechoty. Można sobie wyobrazić, jak bardzo obniżało to jej możliwości operacyjne.

Na Pradze odcinek brzegu Wisły przekazany został w tym dniu 1 A Wojska Polskiego. Na razie znajdowały się tu tylko jednostki I DP, wzmocnione pododdziałami czołgów. Główne siły armii kończyły przegrupowanie.

Przed południem szef Sztabu I Frontu Białoruskiego gen. Michaił Malinin przesłał do gen. Zygmunta Berlinga zarządzenie dowódcy tego frontu, precyzujące zadania armii. Brzmiało ono następująco: „ I Armia Polska głównymi siłami do końca dnia 15 września I944r. wyjść ma na wschodni brzeg Wisły na odcinku:

¹⁴ Meldunck9 Az 14 września 1944r.. MiDWIH.i. 312.roi. 343.kl. 7916897n.; KTB9 A.zapis z 14 września 1944 r.. MiD WIH. t. 312. roi 343. kl. 7916490.

²⁵ Sprawozdanie operacyjne I Frontu Białoruskiego z 15 września 1944 r.. MiD WIH, Wypisy z AMO SSSR 48/59.

132