454
Estry doić larwo reagują z azotowymi nukleo filami ale często reakcje nie są doić szybkie w łagodnych warunkach. Można wtedy zamiast estrów alkoholi stosować bardziej reaktywne estry fenoli. Do szczególnie szybko reagujących należą estry p-nitro fenolu:
H,NCHjC^ /=\ + H,NCH, —►
ester p-nitrofenylowy glicyny
—- HjNCH,cf° + HO-^~\-NO,
nhch, y
N-metyloamid glicyny p-nitrofenol
Odpowiednio wykonywane reakcje redukcji przekształcają estry w pierw-szoizędowe alkohole z jednoczesnym uwolnieniem alkoholu tworzącego grupę alkoksyktwą w estrze. Jedna z metod redukcji estrów do alkoholi polega na zastosowaniu tetrahydroglinianu litu. Pomijamy stechiometrię i mechanizm tej reakcji
LiAIH.
^HjCHjCOOCH, -C4HjCH2CHjOH + CHjOH
fenylooctan metylu 2-fenyloetanol
redukcja estru tetrahydroglinianem litu
Pośrednimi produktami redukcji estrów są aldehydy. W odpowiednich warunkach można reakcję zatrzymać na etapie aldehydu i wtedy redukcja estrów staje się metodą syntezy aldehydów. W jednej z metod reduktorem jest hydro-diizobutyloglia znany pod angielską skrótową nazwą DIB AL.
M -80»C
CJŁC.^ + HA1|CHjCH(CHj)2]j --
'OCH,
DIBAL
—- CJŁC f° + CHjOA1[CHjGH(CHj)Jj
nH
przykład redukcji estru do aldehydu
Przed odkryciem letrahydroglinianu lim do otrzymywania alkoholi przez redukcję estrów stosowano redukcję sodem w alkoholu (reakcja Bouvcauha i Blanca). Reduktorem w tej reakcji jest sód a wodór pochodzi z alkoholu użytego jako rozpuszczalnik. Pod względem warunków eksperymentalnych i mechanizmu, reakcja ta przypomina omówioną wcześniej redukcję metodą Bńcha (rozdz. 13.14) i syntezę pinakoli przez redukcję ketonów (rozdz. 13.11).
Na,C4ŁOH
CH3(CHj)6COOCH3 --2-^-•- CH3(CH,)6CHjOH
ester metylowy kwasu oktanol
oktanowego
przykład redukcji estru sodem w alkoholu
Gdy redukcja estrów sodem jest wykonywana w rozpuszczalniku aprotono-wym to produktami są a-hydroksyketony, potocznie nazywane acyloinami. Reakcja syntezy acyloin z estrów bywa nazywana kondensacją acyloinową.
2RCOOR' + 2 Na bepzen«- RC-CHR + 2 R' ONa
■ I O OH acyktina
ogólny zapis kondensacji acy lontowej
Kondensacja acyloinowa jest bardzo dobrą metodą syntezy średnich i dużych pierścieni Acyloiny o budowie pierścieniowej tworzą się w wyniku redukcji estrów kwasów dwukarboksylowycb, na przykład: