Obraz (1182)

226

^<r^H>

CH₃CH₂CH₂OH CH3CHCH3 CHj-CHCHjOH CHjCCHj OH    OH

I-propanol    2-propanol    2-propcn-l-ol 2'metyIo-2-propanol

alkohol propylowy alkohol izopropylowy (alkohol allilowy) alkohol ł-butyIowy

C₆H₅CH₃OH    CICHjCHjCHjOH    HOCHjCHjOH

alkohol benzylowy    3-chIoro-l-propanol    etanodiol

(glikol etylenowy)

HOCH₂?HCH₂OH    HOCHjCHjCHCHjOH

CHjOH

propanotriol

(gliceryna, glicerol)    2-hydroksymety lo-1,4-butanodiol

Rzędowość alkoholi

Alkohole klasyfikujemy jako pierwszo-, drugo- i trzeciorzędowe zależnie od rzędowości atomu węgla, przy którym jest grupa OH:

RCHjOH    RaCHOH    R,COH

alkohol    alkohol    alkohol

pierwszorzędowy    drugorzędowy    trzeciorzędowy

Klasyfikacja według rzędowości jest niezbędna przy omawianiu reakcji alkoholi z kwasami i z utleniaczami.

9.2. Wzory i nazwy fenoli

Słowo „fenol" oznacza hydroksybenzen C*HjOH ale jednocześnie jest ogólną nazwą związków zawierających grupy OH przy homocyklicznych pierścieniach aromatycznych (pierścień jest homocykliczny, gdy jest zbudowany tylko z atomów węgla). Systematyczne nazwy fenoli tworzymy przez dodanie końcówki -ol do nazwy węglowodoru. W praktyce jednak rzadko zachodzi potrzeba stosowania nazw w ten sposób utworzonych, ponieważ najczęściej spotykane fenole mają nazwy zwycząjowe.

9.3. Wiązania wodorowe w alkoholach i rozpuszczalność alkoholi w wodzie

Asocjacja alkoholi

Z tabeli 9.1. wynika, że alkohole mają o wiele wyższe temperatury wrzenia niż inne związki o podobnej masie molowej. Zjawisko to, podobnie jak „nienormalnie" wysoka temperatura wrzenia wody, spowodowane jest przez wiązania wodorowe. Wiązania te utrudniają parowanie cieczy, ponieważ powodują asocjację cząsteczek w większe agregaty.