Obraz (1253)

Schemat 2.2. Etapy wywiązywania się z obowiązku utrzymywania rezerwy

obowiązkowej

Źródło: opracowanie własne na podstawie: Polityka pieniężna. Cele, strategie i instrumenty, red. W. Przybylska-Kapuścińska, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2002,

s. 110

Jak wskazano wcześniej, systemy rezerwy obowiązkowej różnią się od siebie w przekroju krajów w zakresie szczegółowych rozwiązań. Zasadniczo można wskazać siedem cech systemu rezerwy, których określenie jest niezbędne, aby w pełni zrozumieć działanie oraz funkcje rezerwy dla systemu "i finansowego danego państwa. Tymi elementami są:

-    podstawa naliczania;

-    okres naliczania;

-    sposób naliczania;

-    okres utrzymywania;

-    sposób utrzymywania;

-    stosunek okresu naliczania do utrzymywania rezerwy;

-    zróżnicowanie stawek.

Podstawą naliczania rezerwy są zazwyczaj przyjęte krótkoterminowe depozyty i wyemitowane dłużne bankowe papiery wartościowe. Długoterminowe zobowiązania banków komercyjnych są często wyłączone z podstawy naliczania rezerwy, co w zamyśle ma stworzyć dodatkowe bodźce dla banków komercyjnych do poszukiwania długoterminowych źródeł finansowania, które byłyby bardziej stabilne. Ponadto zazwyczaj z podstawy naliczania rezerwy wyłączone są depozyty złożone przez inne banki oraz ich dłużne papiery wartościowe. Często wprowadza się także ilościowe wyłączenie pewnej stałej kwoty z podstawy naliczania rezerwy, aby zmniejszyć uciążliwość tego instrumentu, szczególnie dla małych banków.

Okresy naliczania i utrzymywania rezerwy wynoszą zazwyczaj miesiąc, choć w niektórych krajach dopuszcza się okresy dłuższe, w szczególności dla niewielkich banków, dla których obowiązki związane z rezerwą o cyklach miesięcznych byłyby trudne do realizacji.

Sposób naliczania rezerwy może być uśredniony lub nieuśredniony. W przypadku uśrednienia dopuszcza się wyznaczanie średnich na podstawie wszystkich dni okresu naliczania rezerwy lub tylko wybranych. Przykładowo, można określić w przypadku miesięcznego okresu naliczania, że rezerwa naliczona będzie równa średniej stanów określonych pasywów banku z 10., 20. i ostatniego dnia miesiąca. Banki, ze względu na parafiskalny charakter

22