Obraz (1475)

handlowi'j Na strukturę aktywów oddziałuje ponadto poziom wyposażenia technicznego, sposób i poziom wyceny poszczególnych składników aktywów oraz ich efektywność.

Przedsiębiorstwo produkcyjne charakteryzuje się z reguły dość znacznym udziałem rzeczowych aktywów trwałych, a w szczególności maszyn i urządzeń. W przedsiębiorstwie handlowym, w związku z innym charakterem działalności, podstawową rolę odgrywają aktywa obrotowe, w tym głównie zapasy towarów handlowych. Rzeczowe aktywa trwałe są niewielkie, sprowadzone w zasadzie do granic uwarunkowanych wielkością i strukturą obrotu towarowego.

Struktura kapitałowa zależy od innych czynników niż struktura aktywów, chociaż należy zaznaczyć, iż rodzaj prowadzonej działalności wywiera znaczny wpływ na wzajemne relacje między kapitałami. Najważniejszym jednak czynnikiem kształtującym strukturę pasywów jest polityka finansowa firmy.

Dokonując wstępnej analizy pasywów bilansu, pożądane jest zwrócenie uwagi na stosunek między kapitałami własnymi i zobowiązaniami (kapitałami obcymi). Korzystanie z kapitałów obcych pociąga za sobą konieczność ponoszenia kosztów obsługi długów. Duży udział kredytów i pożyczek w łącznej kwocie pasywów może spowodować trudności płatnicze przedsiębiorstwa i nawet doprowadzić do jego niewypłacalności. Natomiast duży udział kapitałów własnych w ogólnej strukturze kapitału jest równoznaczny z dużym zakresem samodzielności finansowej i mocną pozycją finansową przedsiębiorstwa.

We wstępnej ocenie pasywów istotna jest też wewnętrzna struktura zobowiązań (kapitałów obcych). Kapitały obce długoterminowe jako zobowiązania o dłuższym terminie spłaty mogą być w ocenie rocznej potraktowane jako kapitały stałe. Oceniając strukturę kapitałów obcych, za pozytywne zjawisko należy uznać zwiększenie udziału zobowiązań (kapitałów obcych) długoterminowych i zmniejszenie zobowiązań bieżących (kapitałów obcych o wysokim stopniu pilności spłaty).

Zestawienie analityczne struktury i dynamiki aktywów spółki FOB jest przedstawione w tablicy 2.3, opracowanej na podstawie uproszczonego bilansu.

Spółka FOB jest przedsiębiorstwem produkcyjnym. O jego zdolności wytwórczej decydują przede wszystkim rzeczowe aktywa trwałe. W analizowanym czasie aktywa te stanowiły: na początek okresu 56,35% wartości aktywów, na koniec okresu — 50,68%. Także udział rzeczowych aktywów trwałych, wykazujący tendencję spadkową, niekorzystnie świadczy o rozwoju spółki (brak inwestycji rzeczowych) i wskazuje na dekapitalizację środków trwałych. Informuje o tym również wskaźnik dynamiki, wynoszący dla pozycji „Rzeczowe aktywa trwałe” jedynie 91,11% (spadek o 8,89 punktu procentowego w stosunku do początku roku).

Duży, wynoszący na początek badanego okresu 43,65% sumy bilansowej, i wzrastający (do poziomu 49,32%) udział aktywów obrotowych jest związany z wysokimi zapasami i należnościami. Zarówno zapasy, jak i należności wykazują znaczną dynamikę wzrostu — dotyczy to głównie zapasów, dla których wskaźnik dynamiki wynosi 122,19%, co może dowodzić trudności ze zbytem.

l.ibllcn 2.3

luhlłai analityczna aktywów dla spółki FOB

	Stan	na	Wskaźniki struktury		Różnica		Wskaźniki dynamiki (w %)
	(w tys. zł)		(w		wskaźnik	kwota (w tys. zł)
Aktywa	początek roku	koniec roku	początek roku	koniec roku	struktury (w %)
	1	2	3	4	4-3	2-1	(2: 1 )x l(K>
V Aktywa trwałe	14352	13 186	56,35	50,68	-5,67	-1 166	91,88
I Wartości niematerialne i prawne	138	141	0,54	0,54	0,00	3	102,17
' Rzeczowe aktywa trwałe	13 980	12 737	54,89	48,96	-5,93	- 1 243	91,11
I Należności długoterminowe
1 Inwestycje długoterminowe	234	308	0,92	1,18	0,26	74	131,62
‘i Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
11. Aktywa obrotowe	11118	12830	43,65	49,32	5,67	1712	115,40
1. Zapasy	5 724	6994	22,47	26,88	4,41	1 270	122,19
^1 Należności	4 787	5 230	18,80	20,11	1,31	443	109,25
' Inwestycje krótkoterminowe	172	353	0,67	1,36	0,69	181	205,23
1. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe	435	253	Ul	0,97	-0,74	-182	58,16
Kazein aktywa	25470	26016	100,00	100,00	0,00	546	102,14

Wskaźniki struktury i dynamiki pasywów zostały zaprezentowane w tablicy 2.4.

Sytuacja kapitałowa spółki FOB przedstawia się korzystnie. W analizowanym okresie aktywa tej spółki były finansowane głównie przez kapitały własne: na początek okresu kapitały te stanowiły 78,78% wartości pasywów, na koniec okresu nieznacznie mniej — 75,63%. Tak duży udział kapitałów własnych świadczy o samofinansowaniu spółki. Tym samym nie budzi obaw dynamika kapitałów własnych, chociaż kształtuje się poniżej 100% (zmniejszenie kwoty kapitałów własnych o 388 tys. zł). W badanym okresie dynamika zobowiązań wynosiła 117,28%, jednak ze względu na niski poziom zadłużenia nie zagraża to wypłacalności spółki. Wzrost zobowiązań dotyczy wzrostu zobowiązań długoterminowych o 647 tys. zł, co nie wpływa na pogorszenie stabilności finansowania.

Wskaźniki struktury prezentują procentowy udział poszczególnych wielkości cząstkowych w zagregowanej całości. Obliczanie tych wskaźników nie nastręcza trudności, gdy sumę stanowią wartości dodatnie. Jednak w przypadku kapitałów