642
Polimeiyzacja jonowa 1
Jeżeli podstawnik X w monomerze winylowym ułatwia powstawanie kar-bokationów, 10 monomer taki może polimeryzować według mechanizmu kanonowego. Polimeryzacja kationowa jest katalizowana przez kwasy protonowe lub kwasy Lewisa. Jednym z przykładów jest zachodząca w obecności kwasów protonowych polimeryzacja styrenu.
C.H, ę,H,
CH2=CH + H* -- CHjCH*
styren
zapoczątkowanie polimeryzacji styrenu przez wytworzenie lurbokationu
CA
CH,CH*
<jA ę«Hj ę*Hj -i CHjCH-CHjCH-CHjCH* hd.
łańcuch polistyrenu rośnie w postaci karbokationu
Monomery z podstawnikami stabilizującymi karboantony ulegają polimeryza-cji anionowej. Polimeryzację inicjuje się przez wytworzenie karboanionu a przedłużenie łańcucha następuje w wyniku powtarzających się reakcji addycji karboanionu do monomeru. Jednym z monomerów łatwo ulegających anionowej polimeryzacji jest akrylonitryl. Polimeryzacja akrylonitrylu jest inicjowana przez butyfolit:
CN CN
CHj-CH + BuLi -- BuCHjCH-Li
akrylonitryl rcyjamk winylu)
Bu-butyl
zapoczątkowanie polimeryzacji akrylonitrylu przez wytworzenie karboanionu
CN CN CN
I CH,=CHCN I I CH,-CHCN
BuCHjCH' » BuCHjCHCHjCTT —3--
CN CN CN
-- BuCHjCHCHjCHCHjCH" itd.
łańcuch poliakrylonitrylu rośnie w postaci karboanionu
Bardzo szybkiej polimeryzacji anionowej ulega cc-cyjanoakrylan metylu. Jest to składnik tzw. superkleju, którego mała kropelka wystarcza do takiego sklejenia paków, że trudno je potem rozłączyć.
CHj"
/COOCHj
a-cyjanoakrylan metylu
OCH, |
OCH, |
OCH, |
OCH |
f° |
U |
1 oo |
1 0=0 |
C-CH, |
-C-CH,- |
C-CH, |
-C- |
dw |
1 CN |
1 CN |
T CN |
fragment polimeryc/nego łańcucha superkleju'