OMiUP t2 Gorski1

na sztywno, np. przez rozwalcowanie, spawanie, a w drugiej — w sposób przesuwny (patrz podrozdz. 5.3.4).

Zamiast mocowania przesuwnego rurek stosuje się również mocowanie przesuwne jednej ze ścian sitowych, jak pokazano na rysunku 5.9b.

Niektóre firmy używają kompensatorów na kadłubach wymienników (rys. 5.9c). W tym rozwiązaniu rurki mogą się swobodnie wydłużać lub kurczyć, a powstałe naprężenia przejmowane są przez kompensator.

Rozwiązania pokazane na rysunkach 5.9d i e pozwalają na swobodną zmianę długości rurek w obu kierunkach, tzn. na wydłużanie i kurczenie. W części d rysunku 5.9 rurki mają kształt litery U, a w części e — rozwiązanie typu syfonowego (rury Fielda). W obu wypadkach odpowiednie umieszczenie króćców wlotowego i wylotowego czynnika omywającego rurki oraz zastosowanie przegrody wzdłużnej 4 (rys. 5.9d) umożliwia korzystny pod względem wymiany ciepła przeciwprądowy przepływ obu czynników.

Zamiast rur w kształcie litery U spotyka się także w niektórych rozwiązaniach wymienników inne kształty swobodnie zwisających pęków rurek, dzięki czemu również możliwa jest dobra kompensacja wydłużeń cieplnych bez powstawania szkodliwych naprężeń.

Podobnie przedstawia się kompensacja w wymiennikach typu rurowego, w których rurki zamocowane są na stałe w obu ściankach sitowych, lecz każda z nich zwinięta jest w kształcie spirali.

Konstrukcja rurowych wymienników ciepła pozwala na stosowanie wysokich ciśnień roboczych. W zależności od potrzeb mogą one dochodzić po stronie wodnej do 6-f8 MPa (np. dla podgrzewaczy wody zasilającej kotły główne).

Odmianą rurowych wymienników ciepła są wymienniki lamelowe, w których powierzchnię wymiany ciepła stanowią ścianki kanałów, utworzonych z zespawanych ze sobą, odpowiednio ukształtowanych pasków blachy. Przekrój typowych kanałów przedstawia rysunek 5.10. Jeden czynnik płynie wewnątrz kanałów, drugi zaś omywa je z zewnątrz w przepływie przeciw-prądowym.

Rys. 5.10. Przekrój kanałów lamelowego wymiennika ciepła, wykonanych z blachy

Pęk kanałów umieszczony jest wewnątrz kadłuba w kształcie walca, na którym znajdują się króćce wlotowe czynnika omywającego kanały, które zamocowane są na sztywno w dwóch ściankach sitowych. Jedna ze ścian sitowych ma możliwość wzdłużnego przemieszczania się, co stanowi kompensację wydłużeń cieplnych. Schemat tego wymiennika ciepła pokazany jest na rysunku 5.11.

Stosowane ciśnienia robocze wymienników omawianego typu dochodzą do 3,5 MPa, a dopuszczalne temperatury czynników do 600 °C.

21