Na statkach stosuje się prawie wyłącznie podgrzewacze i chłodnice powierzchniowe. Wyjątkami są mieszankowy podgrzewacz wody zasilającej, zwany też odgazownikiem oraz regeneracyjny podgrzewacz powietrza w kotłach.
Ze względu na rozwiązanie konstrukcyjne powierzchni ogrzewalnej podgrzewacze i chłodnice podzielić można na:
— rurowe z rurami gładkimi,
— rurowe z rurami żebrowanymi,
— lamelowe,
— płytowe z płytami profilowanymi,
— płytowe z płytami rowkowanymi,
— spiralne.
Do głównych elementów konstrukcyjnych podgrzewaczy i chłodnic zalicza się:
— kadłuby,
— przegrody skierowujące czynniki,
— kompensatory,
— głowice, denka i pokrywy,
— króćce,
— płyty skrajne i pośrednie (w wymiennikach płytowych),
— ściany sitowe,
— powierzchnie ogrzewalne (rurki, płyty, lamele, kanały spiralne),
— armaturę.
Kadłuby te wykonuje się jako metalowe płaszcze w kształcie walca o stałej średnicy. Jedynie w nielicznych specjalnych wykonaniach (np. w wymienniku ciepła typu „Sunrod") płaszcz kadłuba zwęża się lub rozszerza.
Płaszcz kadłuba ma króćce wlotu i wylotu czynnika omywającego rurki, króćce do umieszczania aparatury kontrolno-pomiarowej (termometry, manometry, płynowskazy, zawory bezpieczeństwa itp.) oraz uchwyty do mocowania wymiennika.
W starszych rozwiązaniach i dla ciśnień do 1 MPa spotyka się jeszcze kadłuby podgrzewaczy i chłodnic odlewane z żeliwa, w nowszych — już tylko konstrukcje spawane z blachy stalowej.
W kadłubach spawanych (rys. 5.22a) dla mniejszych średnic (do około 300 mm) płaszcz wykonuje się z rur, a dla średnic większych — ze zwijanej blachy. Do płaszczy przyspawane są kołnierze i króćce wlotu i wylotu czynnika. W króćcu wlotowym — w podgrzewaczu zasilanym parą — znajduje się często
34