czony, dyfundujc w niego lub tworzy związki międzymetajgzi^ ^ J
Rys. 4.1. Schemat budowy złącza lutowanego: a) brak wzajemnego oddzifiywaiśH lutu i materiału łączonego, b) widoczne wzajemne oddziaływanie lutu i materiału !> I czonego, c) dyfuzja lutu (Cu) po granicach ziam materiału łączonego (Fe);fl - maic-H riał łączony, 2 - lut, 3 - strefa dyfuzji bogatsza w składniki lutu, 4 - strefa dyfuzji bo-fl gatsza w metal lutowany
Jakość lutowanego połączenia w dużym stopniu zależy od zdolno* zwilżania przez lut łączonych powierzchni. Aby nastąpiło zw^lża^e, sifl przyciągania między cząsteczkami ciekłego lutu i cząsteczkami flttowautfl go materiału (siły adhezji) muszą być większe od sił spójności* cząsteczki ■ lutu (sił kohezji). Dla kropli cieczy stykającej się z podłożem (tab. 4.1, I można zapisać:
Og =GySL + <yLP COSOŁ»
gdzie: ag - energia powierzchniowa ciała stałego (równa lifl pięciu powierzchniowemu).
orSL " energią swobodna powierzchni na granicy fazy stałi®'^
aLp - energia swobodna powierzchni na granicy cieczy | parifi (Mfijj^zwilżania (kąt zetknięcia powierzchni cieczy z poWjfftf^ ciała stałego).
Tabel3 4-1- K°ntakl kropli cieczy z powierzchnią ciała stałego
Kąt zwilżenia a 0 |
Zobrazowanie | |
Łoskonała |
0-14 |
„s |
- | ||
Dobra |
15-75 | |
i | ||
Dostateczna |
76-90 |
JflŁ, i |
K Zła |
91-180 |
Leżeli siły kohezji są mniejsze niż siły adhezji, to lut zwilża podłoże. Ili siły kohezji są większe od sił adhezji, to lut nie zwilża podłoża. Łez będzie zwilżać podłoże i rozpłynie się na jego powierzchni, jeżeli Irgia powierzchniowa ciała stałego jest większa od sumy energii po-fcehniowych na granicy ciało stałe-ciecz i ciecz-para. Ciekłe metale lopy różnią się wartościami napięcia powierzchniowego a. Ze wzroki temperatury ciekłego metalu wartość jego napięcia powierzchnio-|go maleje. Ze zjawiskiem zwilżalności łączy się zjawisko włoskowato-I tj. zdolności wypełniania szczelin pod działaniem ciśnienia kapilame-■Polega ono na wciąganiu cieczy w wąskie szczeliny, gdy ich ścianki ■dobrze zwilżalne (ciecz tworzy menisk wklęsły), oraz wypychaniu jej Brzypadku braku zwilżalności ścianek (ciecz tworzy menisk wypukły), irtość ciśnienia kapilarnego p^ określa się na podstawie prawa hydro-fchaniki. Lut dobrze zwilżający powierzchnię ciała wskutek oddziały-Inia napięcia powierzchniowego ma menisk wklęsły, a przemieszczenie