Obraz4 (61)

92 Em ile M, Cioran

Czy nie kochamy proroków dlatego, że unieważniają czas? Proroctwo jest skokiem świadomości poza granice czasu. Jego treść — przyszłością doświadczoną w teraźniejszości. Nasze pragnienia stają się dzięki niemu obecnością, a wizje lśnią w przelewającej się pełni teraźniejszości. Czy proroctwo nie stara się zniweczyć nieuchronności odległości w czasie, czy nie próbujemy z jego pomocą przeżywać wszystkiego w sposób absolutny? Ci, którzy nie wiedzą o istnieniu gorejących ogni profetyczego ducha, przyjmują następstwo chwil w ich względności, będąc sceptyczni, akceptują wszystko. Jedynie w przepowiedni, która przekracza czas, żyjemy chwilą w stosunku do absolutnego kierunku, w którym należałoby podążać. Ostateczny kies — do niego właśnie umożliwia nam dostęp proroctwo we wzmożonym doświadczeniu chwili. Należy umieć oddać się wszystkiemu, co prorocze, pasji absolutu, która go ożywia, obecności wielkiego końca w wielkich początkach, które ono ujawnia. Czy zapał profetyczny nie żywi się przeczuciem końca, obecnego we wszystkim, co przeżyliśmy? Zwierzęcym pragnieniem unieważnijmy czas, by każda chwila życia była rozpoczynaniem, szczytem i zmierzchem. Niczym w mistycznym uniesieniu, niech wizje zaleją nas blaskiem i niech oślepią nas świetlistym paroksyzmem. Cóż mamy do stracenia? Nawet bez nieskończonego pragnienia absolutu, całkowitego urzeczywistnienia i nieskończonego posiadania, czas w końcu nas nieodwracalnie pochłonie, a za każdym razem, kiedy nasze istnienie skurczy się przez tchórzostwo, będziemy tracić nasze życie.

Należałoby długim biczem chłostać wszystkich, którzy oczekują na życie, którzy nie potrafią poddać się demoniz-mowi czasu i oczekują z trwogą tego, by czas rozproszył szczątki ich egzystencji. Gdyż ąuasi-całkowitość człowieka lo właśnie okruchy egzystencji, które czekają na unicestwienie. Dlatego wartość etosu profetycznego tkwi w woli samounicestwienia z własnej ręki, w istnieniu tak intensywnym jak ekstaza. Koncepcja dramatycznego doświadczenia w czasie stanowi podstawę prorokowania. Bezlitosna walka z czasem albo bezwład doczesnego doświadczenia czasu. Zwyczajne i powszechne doświadczenie czasowości może prowadzić jedynie do oczekiwania na życie, podążając w tym za wygodną koncepcją, według której znajdujemy upodobanie w niespodziankach oferowanych nam przez różnorodność chwil. Ludzie oczekują od czasu wszystkiego: spodziewają się, że ich ideały ziszczą się w przyszłości, że ich nadzieje się urzeczywistnią, że śmierć nadejdzie w swoim „czasie”. Przeciwnie, nasz szał prorokowania nie powinien znać hamulców. Niech świadomość naszego powołania wypływa z komunii z chwilą i z wzniosłego szału życia życiem pełnym, wbrew nicości czasu. Niech nasz mesjanizm będzie jak pożoga, pochłaniająca wszystkich letnich tego świata, nieomylnie dopadająca łych, którym obojętne jest pragnienie ostatecznej przemiany. Niech ogień wewnętrzny będzie naszą obsesją, niech uniesie nas ze sobąjak na skrzydłach. Niech wielkie zadania oszczędzą nam gangreny czasu, niech chwile wyminą wieczność i niech wieczność przeminie w jednej chwili. Niech nasze wizje osiągną takie szczyty, że ich m/.mach unieruchomi ludzi, którzy — wstrząśnięci długo-Irwałą kontemplacją — będą odtąd mogli być gotowi do pasji absolutu. Obojętność jest bowiem zbrodnią przeciwko życiu i przeciwko cierpieniu. Niech nasz profetyczny zapał będzie zaraźliwym dreszczem; unoszeni nim jak chorobą czy płomieniem, zdobądźmy szturmem świat, który schro-