obraz5 (24)

swoją matkę⁵¹; będzie to znak, że wyzwolił się spod jej opieki. W niektórych miejscach Papui nowicjusz depcze po ciele matki, pieczołowicie stawiając stopę na jej brzuchu⁵², przez co potwierdza swe ostateczne oddzielenie od niej.

SCENARIUSZ ŚMIERCI INICJACYJNEJ

Obrzędy śmierci inicjacyjnej zyskują na znaczeniu, stając się niekiedy prawdziwymi scenariuszami dramatycznymi. W Kongo ,i na Wybrzeżu Loango chłopcy między dziesiątym i dwunastym rokiem życia piją napój, który powoduje) utratę przytomnością Zanosi się ich wtedy do dżungli, gdzie są /poddawani obrzezaniu^ Wedle relacji Bastiana, zakopuje się ich w „domu fetyszy”, a po przebudzeniu wydaje się, że zapomnieli o swym minionym życiu. W czasie odosobnienia w dżungli są[_malowani na białoj (z pewnością ma to znaczyć, że stali się zjawami), przysługuje im prawo kradzieży, pouczani są o świętych tradycjach plemienia oraz uczą się nowego języka⁵³.)

Zaznaczmy kilka specyficznych cech: śmierć symbolizowana przez fot ratę przytomności, obrzezanie i pogrzebanief^apómnienie o przeszłości; utożsamienie nowicjuszy ze zjawami; nauczanie nowego języka^ Każdy ż tych motywów odnajdujemy w licznych afrykańskich* oceanicznych i amerykańskich obrzędach dojrzałościowych. Nie mogąc przytoczyć wszystkich, przypomnijmy kilka przykładów zapomnienia życia sprzed inicjacji. Gdy w Liberii nowicjusze - uważani za zabitych przez Ducha Lasu - są wskrzeszani do nowego życia po wytatuowaniu i otrzymaniu nowego imienia, wydaje się, że zapomnieli o wszystkim, co tyczyło ich minionej egzystencji.lNie rozpoznają już swej rodziny ani przyjaciół, nie przypominają sobie nawet własnego imienia i zachowują się tak, jak gdyby zapomnieli o istnieniu najbardziej elementarnych gestów, takich jak mycie się^⁴. Podobnie inicjowani do niektórych tajemnych stowarzyszeń w Sudanie zapominają swój język⁵⁵. Nowicjusze Makua, po spędzeniu kilku miesięcy w chacie oddalonej od wioski, otrzymują nowe imię; przy powrocie nie pamiętają już jednak swej rodziny. W istocie, jak mówi Karl Weule, przez swój pobyt na pustkowiu syn staje się w oczach matki martwy⁵⁶, [^ajponinienie. jest symbolem śjnierchjale daje się też interpretować jakoj znak najwcześniejszego dzieciństwa] Na przykład u Patasiva z zachodniego Ceramu pokazuje

⁵¹    Webster, op. cit., s. 24.

⁵²    G. Landtman, The Kiwai-Papuas of British New-Guinea, (London 1927), s. 96.

⁵³    Herbert Ward, cytowany przez Ad. E. Jensena, Beschneidung, s. 31; Ad. Bastian, Die deutsche Expedition an der Loangokiiste (lena 1S75), II, s. 18; Jensen, ibid.

³⁴ Jensen, op. cit., s. 39.

^S5 Leo Frobenius, Masken und Geheimbunde Afrikas (Halle 1898), s. 143.

^5<’ Karl Weule cytowany przez Jensena, w: Beschneidung, s. 57.