P1020587 (2)

58    Alternatyw wt prójjSffl

już jako bujnej. lent jako wrażliwą, zagrożoną pr/c/ rozwój nu;m i ekspansję przemysłową ora/ potrzebującą państwa dla ochron* w imię interesu zbiorowości. Tradycyjnie ruch len d/iułał wewnąti-. hih oł>ok społecznego i politycznego establishmentu ora/ obejmo, wał osoby z tych samych klas, uważające w większości, że mają m_ teresy mniej lub bardziej tożsame z interesami wiejskich posiada, czy ziemskich (Cannadine 1995; McCitme et al. 1995 o Szkocji; Shoard 1987: 111).

Lata międzywojenne wszelako były także świadkiem poszerzę, nia zainteresowań przyrodą i wiejską okolicą, zwłaszcza w wyniku powstania ruchów na rzecz wypoczynku na wolnym powietrzu oraz w związku z popularyzacją turystyki pieszej (Hall 1976). Kwestia dostępności przyrody nabierała coraz w iększego znaczenia po części wskutek rosnącej zamożności różnych grup pracowników fizycznych ora/ umysłowych, wskutek większej mobilności zapewnianej przez kolej, na podłożu nowej namiętności do „wielkich wypraw” na łono natury i wskutek rosnącej siły ideałów socjalistycznych i komunistycznych. Można by się tu nawet dopatrywać swego rodzaju walki klas - między ziemianami i rolnikami z jednej strony a z drugiej - miejską klasą średnią, a później klasą robotników przemysłowych, która szukała dostępu do wiejskich dróg i ścieżek, lasów i pól (zob. Urry 1995a z analizą walk klasowych na angielskiej prowincji). Szczególnie po I wojnie światowej coraz więcej ludzi uważało, że ma prawo do swobodnej wędrówki po wzgórzach i dolinach; byli oni urażeni brakiem dostępu do znacznej części okolic przyrodniczych. Takie dyskusje klasowe były szczególnie żywe w północnej Anglii. Ten resentyment doprowadził do pewnej liczby głośnych masowych wkroczeń na prywatne tereny, przede wszystkim na Kinder Scout w roku 1932 i wzmocnił polityczne żądania większego dostępu do prywatnych na ogół stron (Shoard 1987: 114; zob. McCrone et al. 1995 o nawet jeszcze większej sile i wyższym statusie właścicieli ziemi w Szkocji).

I wreszcie wpływ na debatę o przyrodzie wywarła nauka, zwłaszcza narodziny naukowej ekologii. W roku 1913 powstało British Ecological Society - po części w reakcji na to, co Lowe (1976) opisuje jako obsesję nowości i rzadkości, charakteryzującą wiele wiktoriańskich towarzystw historii naturalnej. Ekologów zajmowały funkcje i dynamika ekosystemu, co doprowadziło do przeniesienia zainteresowań z pojedynczych gatunków na całe habitaty (Szer-szynski 1995). Takie rozłożenie akcentów wywołało istotne napię-

mi ni hrony przyrody, którzy rh wotnym dziewiczym Manii*, a j

na wolnym powietrzu (łatwe 1983: 341). OKirs międzywojenny

Paradoksalnie, II wojna światowa stanowiła bardziej sprzyjający kontekst dla dyskursu ochrony jłr/ytody i dla dostizegama potrze-

wszelako okazał się mało płodny dla działań na i ✓«-« / zachowania przyrody i ochrony żyria przyrodniczego.

by i efektywności regulacji państwowych. Na lali powojennej atmosfery odbudowy, kwestie krajobrazu, życia zwierząt w Mamę dzikim i ochrony przyrody zostały wcielone do nowego, racjonalnego, planowego porządku (Bramwell 1989). Pr/eśledzum teraz dominujące ramy pojęciowe, w których rząd premiera Attlee udnoMł się do międzywojennych kontrowersji i zobaczymy, jak te ramy pomogły ustrukturować publiczny wyraz i artykulację brytyjskich powojennych dyskursów przyrody.

Powojenne ramy pojęciowe

Międzywojenna legislacja zmierzająca do ograniczenia rozwoju przemysłowego na terenach rolniczych była w znacznej mierze nieskuteczna. Presja ruchu ochrony przyrody doprowadziła do powołania w roku 1937 Komisji Barlowa, królewskiej komisji mającej dwojaki cel: ograniczenia rozrostu miast, zwłaszcza Londynu, oraz spowodowania, by rozwój i przemysłowa modernizacja skierowań się w stronę regionów zacofanych. Opracowany potem w roku 1940 Raport Barlowa określił filozofię powojennego systemu planowania: humanitarne pragnienie poprawy warunków życia w mieście połączone z rygorystycznym podejściem do ochrony przyrody na terenach wiejskich (Hall 1973; Newby 1979). Bardzo ważną postacią był tu Abercrombie, którego wizja sztywnego podziału na miasto i wieś miała się okazać wysoce wpływowa:

Istota estetyki miasta i wsi polega na uczciwym rozpoznaniu tych dwu żywiołów, miasta i wsi jako reprezentujących przeciwstawne, lecz komplementarne bieguny oddziaływania ...Jeśli nie zapominać o tych dwu stronach, uniknie się zamętu w myśleniu i działaniu: miasto powinno być prawdziwie sztuczne, wieś naturalna, rustykalna, (cyt. za Newby 1979: 230)