P1040047

5.2.3. Pomiar średnicy otworu za pomocą mikrometru i klinów

Pomiar średnicy otworu można przeprowadzić przyrządem pomiarowym do pomiaru wymiarów zewnętrznych, np. mikrometrem, przy wykorzystaniu specjalnego zestawu klinów. Normalny komplet składający się z 10 klinów obejmuje zakres pomiarowy 64-25 mm. Rozszerzony komplet zawierający 15 klinów obejmuje zakres pomiarowy 6-r50 mm. W celu dokonania pomiaru należy włożyć w mierzony otwór dwa skośne kliny pomiarowe złożone płaskimi powierzchniami i przesuwając je wzajemnie doprowadzić do zetknięcia przeciwległych stron z mierzonym otworem (rys. 5.4). Mikrometrem dokonujemy pomiaru szerokości wystających końców klinów po obu stronach otworu (aby

Rys. 5.4. Pomiar średnicy otworu klinami i mikrometrem; 1 — kliny, 2 - mierzony otwór

zmniejszyć niedokładność pomiaru). Średnica otworu jest średnią arytmetyczną (d_p dj) zmierzonych szerokości klinów. Niepewność pomiaru tą metodą [3] zawiera się w granicach

■

u - ±(5 + 8) pm

5.2.4. Pomiar średnicy otworu za pomocą mikrometrów wewnętrznych

Do pomiaru średnic stosuje się mikrometry szczękowe:

—    jednostronne — dla zakresu średnic 54-30 mm (rys. 5.5),

—    dwustronne — dla zakresu średnic w przedziałach 54-30 mm i 304-50 mm

(rys. 5.6).

Wartość mierzonej średnicy jest bezpośrednio odczytana ze wskazania mikrometru. Orientacyjnie niepewność pomiaru średnicy otworu mikrometrem wewnętrznym oblicza się ze wzorów [2]: g dla mikrometrów klasy I:

(5.5)

- dla mikrometrów klasy D:

u

10 + Jl

30

Hm

(5.6)

gdzie L - wysokość otworu [mm].

« . c ć p_omiar średnicy otworu mikrometrem szczękowym jednostronnym o zakresie pomiaro-^ ’    wym 5r30 mm

A-A

Powierzchnie pomiarowe walcowe

^RyS- *^>om*^ar średnicy otworu mikrometrem szczękowym dwustronnym o zakresie pomiarowym 5*30 mm i 30-5-50 mm

57