X 3 . CZUJNIKI PNEUMATYCZNE CIŚNIENIOWE 13.1. WPROWADZENIE
Celem ćwiczenia jest zapoznanie z budową, konstrukcją pneumatycznych czujników ciśnieniowych oraz sposobem pomiaru za ich pomocą.
13.2. METODY I NARZĘDZIA POMIAROWE
Czujniki pneumatyczne są przyrządami pomiarowymi działającymi na zasadzie pomiaru ciśnienia lub natężenia wypływu powietrza jako funkcji mierzonej długości. W związku z tym czujniki pneumatyczne do pomiaru długości można podzielić na:
— przepływowe (prędkościowe),
— natężeniowe (ilościowe),
— ciśnieniowe.
Działanie czujników przepływowych — podobnie jak ciśnieniowych - jest oparte na zależności między ciśnieniem pomiarowym powietrza przepływającego przez układ a wielkością szczeliny wypływu p = f(s), natomiast w czujnikach natężeniowych wykorzystuje się zależność między wielkością natężenia wypływu a wielkością szczeliny wypływu Q = /(s).
Największe znaczenie techniczne i rozpowszechnienie uzyskały czujniki ciśnieniowe. W zależności od wartości ciśnienia roboczego pr można podzielić na (rys. 13.1):
— niskociśnieniowe (pr < 0,012 MPa),
— ayysokociśnieniowe (pr = 0,05 -f 0,45 MPa).
W czujnikach niskociśnieniowych, jako wskaźnik stosuje się manometr wodny^ natomiast w czujnikach wysokociśnieniowych — manometr mechaniczny.
W pneumatycznym czujniku ciśnieniowym muszą występować zespoły pokazane na rys. 13.2.
W: zastosowaniach przemysłowych przeważają układy wysokociśnieniowe. Spowodowane jest to następującymi zaletami tych układów w porównaniu z układami niskociśnieniowymi: , większa pewność działania przyrządów,
> mniejsza wrażliwość na oddziaływanie otoczenia (ciśnienie powietrza, temperatura itp.),
* samooczyszczenie mierzonego przedmiotu i dysz,
* większy zakres prostoliniowej części charakterystyki,
- szersze możliwości automatyzacji pomiaru.
Rys. 13.1. Uproszczony schemat czujnika pneumatycznego: a) wysokociśnieniowego, b) niskociśnieniowego; 1 - przewód doprowadzający powietrze, 2 - regulator ciśnienia, 3 - dysza wlotowa, 4 — urządzenie wskazujące, 5 — dysza pomiarowa
Rys. 13.2. Schemat ideowy pneumatycznego układu pomiarowego; K - źródło sprężonego powie-Uza, F - filtr, S - stabilizator ciśnienia, P — komora pomiarowa z manometrem, G — głowica pomiarowa
W pneumatycznych czujnikach ciśnieniowych spotyka się najczęściej następujące rodzaje układów pomiarowych:
- układ prosty (rys. 13.3),
- układ różnicowy (tys. 13.4),
“ układ porównawczy (rys. 13.5).
13.3. Czujnik pneumatyczny pracujący w układzie prostym: a) z regulacją przekroju dyszy wejściowej dw, b) z regulacją przekroju dyszy dodatkowej (regulacyjnej) dt
II
153