W podobny sposób postąpimy z prędkością:
a = skąd vrz = ocvt;
a — współczynnik straty prędkości.
Wydatek rzeczywisty wyrazi się wzorem »
Qvrz -^r xVtz‘
Po podstawieniu wartości Frz i vTZ ostatecznie otrzymamy
Qv TZ = V-fiQvt'
Jak widać z tego wzoru, obliczony wydatek rzeczywisty równa się wydatkowi teoretycznemu z uwzględnieniem współczynnika poprawkowego. Współczynnik ten nazywa się współ
czynnikiem wydatku. Wartości liczbowe omówionych współczynników są zależne od tzw. przystawek. Są to odpowiednio ukształtowane krótkie kawałki rur (L & 3D), ustawione współosiowo z otworem, przymocowane szczelnie do ścian zbiornika.
Podajemy kilka typowych przystawek i wartości liczbowe wspomnianych wyżej współczynników (tabl. 3.1).
ZADANIA
3.3.1. Określić rzeczywisty wydatek wody QVrz> wypływającej ze zbiornika przez otwór o ostrych brzegach. Średnica otworu równa się d = 20 mm, a głębokość zanurzenia otworu H — 1,5 m jest stała.
3.3.2. Woda wypływa z przewodu w ilości Qvtz — 0,2 dm3/s do zbiornika. W dnie zbiornika znajduje się otwór o średnicy d — 1 cm z cylindryczną zewnętrzną przystawką o długości L = 2,5d. Do jakiej wysokości H zapełni się zbiornik?
3.3.3. Określić drogę wody, wypływającej przez otwór w ścianie zbiorniia. Otwór
znajduje się na głębokości H = 1,4 m. Znaleźć odległość * zetknięcia się strugi z poziomem, jeśli otwór jest umieszczony na wysokości y — 2,2 m od płaszczyzny odniesienia. Współczynnik straty prędkości a = 0,97. !
58