P1190126 (2)

JAK POWSTAWAŁA POLSKA

Kierunek północny: Piastowie nad Zatoką Gdańską

Hemnefc południowo-wschodni eksponsp piasowskiej lat siedeiiidziewąrych X w. był zapewne najwcześniejszym, acżkołwiek tąe jedynym. Wide danych ponniWB za przyjęciem tezy. Ze eksponsp na (erraty XFisłoupda posłowała p ijfcni » inie z wydarzeniami opisanymi wcześniej. W tym przypadku 2spaaqe tł«sw» były zdecydowanie skromniejsze, bowiem ograniczone do wybudowana Onb przejęcia) nadmorskiego Gdańska, który zapewniał dnarrzną kon-ooię nad częścią wybrzeża. W tym sensie Gdańsk, podobnie jak położony we Withodnm Małopolsce Sandomierz, stanowić mógł główny ponfa op—~tl nowej władzy. Zastanawia wszakże, że o ie na ziemi sanrirmierkiei przytrafiono natychmiast do budowy kolejnych znaczących ośrodków nadpraetzny* peryferii, o cyłe w przypadku Pomorza Wscbocbńego archeologa podobnych Órwtsk nie potwierdza. Kluczem do rozsnzygnięaa wielo probfemńw byłoby pełne wypfeaenie początków Gdańska. Nowsze odkrycia i ich mserptecacje są rriejednoznac zne w wymowie. Tym samym mogą stanowić podstawę formułowania różnych, niekiedy wręcz sprzecznych ze sobą łapoKZ. W starszej ineraturze przedmiotu utrwalił aę pogłąd, że Gdańsk zaistniał w ostatniej ćwierci X 1 Tymczasem drewniane elementy zabudowy odsłonicie pod Kamszem. dauwane na łata trzydzieste X w. wywołały kolejne domysły na teras iraj-yteeśniejszego (plemiennego) grodu, starszego od tzw. książęcego, wzniesra-aego po strome północnej, nad Modawa’. Władysław Łosiński stawia wręcz pyrame. czy me są to świadectwa zararaesowania Piasraw Pomorzem Gdańskim jeszcze przed połową X w. Problem dotyczy więc podstawowej kwestii- czy Piasrowie wybudowali tu ośrodek na surowym korzenni, czy powstał oo obok juz istniejącego, sięgającego doby plemiennej. Jeżeli rak. to nowy pód. niewątpliwie konkurencyjny w stosunku do już istniejącego, z czasem przejmował coraz więcej szeroko rozumianych prerogatyw dawnego centrum, skazanego na nieudironny upadek. Nie są to bynajmniej jedyne problemy związane z ksztafco-Wanieni się piastowskiej domeny nad Bałtykiem (do kwesta tych wracam wrozdz. 10).

Innym problemem, utrudniającym rekonstrukcję procesów' osadwi.ycfa zachodzących w dobie powstawania państwa, jest słaby stan zaawansowania badań w regonie grfań^ńm Na dobrą sprawę nie wiadomo, które spośród tamtejszych ośrodków zaistniały na mapie Fałda za sprawą pierwszych Rasów. Przykładem mogą być kwestie związane z początkami Pucka. (YrwaB sę pogląd, ze ośrodek ten powstał stosunkowo późna bo dopiero u schyłku okresu wczesnego średniowiecza. Tymczasem dokonane w retcnie Zatoki Puckiej odkrycia dawnych nabrzeży portowych, w kontekście iiirauailra archeologicznych datowanych już na okres plemienny, jak również znaczące zespoły